Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2009

Μαμά, πεινάω…


Κάθε έξι δευτερόλεπτα πεθαίνει ένα παιδί από πείνα, όταν υπάρχει τροφή για όλους. Κι εμείς, απλά, γιορτάζουμε την παγκόσμια ημέρα για την καταπολέμηση της φτώχειας. Μήπως ήρθε η ώρα να δράσουμε;
Γιατί να υπάρχει πείνα και στέρηση σε οποιαδήποτε χώρα, σε οποιαδήποτε πόλη, σε οποιοδήποτε τραπέζι, όταν ο άνθρωπος έχει πόρους και γνώση να εξασφαλίσει σε όλη την ανθρωπότητα τα αναγκαία για την επιβίωση;
Δεν υπάρχει έλλειμμα στα υλικά αποθέματα. Το έλλειμμα υπάρχει στην ανθρώπινη θέληση», είχε πει πριν από τουλάχιστον τέσσερις δεκαετίες ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Στο ίδιο έγκλημα είμαστε ακόμη και σήμερα θεατές. Και αν οι αγώνες για την εξάλειψή του κατάφεραν να το συμπεριλάβουν στην ατζέντα των ισχυρών αυτού του κόσμου, δεν σημαίνει ότι λύθηκε. Απλώς... εξουδετερώθηκε: σαν να σταμάτησε ο αγώνας για την απελευθέρωση των ανθρώπων από την τυραννία της φτώχειας. Σαν να συγκαλύπτονται οι ευθύνες για αυτήν την αποτυχία...
Ας πάρουμε για παράδειγμα την Αφρική: στα χρόνια της ανεξαρτησίας της ήταν ακόμα μια ήπειρος εξαγωγής τροφίμων. Σήμερα μετρά τις πληγές της στις χώρες με την πιο ακραία μορφή ένδειας. Στη διάρκεια των τελευταίων 30 χρόνων του 20ού αιώνα, οι παρατεταμένες συγκρούσεις της κόστισαν ανεκτίμητες, αμέτρητες ζωές κι ακόμη, της στέρησαν 120 δισεκατομμύρια δολάρια από τη χαμένη αγροτική παραγωγή. Όμως στην πραγματικότητα είναι η πείνα που σκοτώνει: την τελευταία δεκαετία στο Κονγκό η πλειονότητα των σχεδόν πέντε εκατομμυρίων ανθρώπων που έχουν χάσει τη ζωή τους, παρά τη συνεχιζόμενη εμπόλεμη κατάσταση, πέθαναν εξαιτίας των ασθενειών και της πείνας, όχι λόγω βίας. Αν υποθέσουμε ότι η φτώχεια και η πείνα δεν αποτελούν μια δυσβάσταχτη καθημερινή βιαιότητα για εκείνους που τη βιώνουν…
Κι αντί στην αυγή του 21ου αιώνα να έχουμε απαλλαγεί από αυτό το μαζικό έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, ο πλούσιος Bορράς εξακολουθεί να λυμαίνεται τον φτωχό Nότο. Τα στοιχεία κατά του εγκλήματος που υπολογίζουν τη φρίκη και ποσοτικοποιούν το όνειδος είναι αμείλικτα:
 Ο ένας στους έξι κατοίκους του πλανήτη –πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι– δεν έχει αρκετή τροφή. Τα τελευταία 170 εκατομμύρια υποσιτισμένων ανθρώπων –ένας πληθυσμός που αντιστοιχεί σ’ αυτούς της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Καναδά μαζί– σπρώχτηκαν στην πείνα όχι από κάποια έλλειψη στην παραγωγή τροφίμων αλλά από την οικονομική κρίση.
 Τα παιδιά είναι τα μεγαλύτερα θύματα: ο υποσιτισμός είναι υπεύθυνος για το 50-60% των παιδικών θανάτων. Σχεδόν ένα στα τρία παιδιά στον κόσμο υποσιτίζεται, με αποτέλεσμα μη αναστρέψιμες βλάβες στην υγεία του –σωματική και πνευματική. Η μόνιμη εξασθένηση του ανοσοποιητικού τους συστήματος σημαίνει ότι είναι 12 φορές πιο πιθανό να πεθάνουν από εύκολα αντιμετωπίσιμες ασθένειες.
 Κι όλα αυτά όταν σε κάθε ζωντανό άνθρωπο σήμερα αντιστοιχούν 17% περισσότερες θερμίδες απ’ ό,τι τριάντα χρόνια πριν, παρά το γεγονός ότι ο συνολικός πληθυσμός έχει αυξηθεί κατά 70%. Μόνο που οι φτωχοί δεν επωφελούνται από το επιπλέον φαγητό, καθώς είναι οι πλούσιες χώρες αυτές που καταναλώνουν ολοένα και περισσότερες θερμίδες. Η διαφορά στην πρόσληψη θερμίδων μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών υπολογίζεται σε τρία μεγάλα χάμπουργκερ (Big Mac) το άτομο ημερησίως.
Δεν συνιστούν τα παραπάνω μια σοβαρή απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια; Κι όμως, οι ισχυροί περί άλλα τυρβάζουν. Οι πλούσιες χώρες δεν εκπληρώνουν ούτε στο μισό τις υποσχέσεις τους και η Ελλάδα είναι μια από αυτές τις χώρες, με τις χειρότερες μάλιστα επιδόσεις. Η πλειονότητα των χρόνια υποσιτισμένων άλλωστε ζει στις αναπτυσσόμενες χώρες. Σύμφωνα με τη γεωγραφική κατανομή που υιοθετεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων, στην Ασία και τον Ειρηνικό εκτιμώνται σε 642 εκατομμύρια, 265 εκατομμύρια στην υποσαχάρια Αφρική, 53 εκατομμύρια στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική –η πρόοδος που είχαν πετύχει τα προηγούμενα χρόνια φαίνεται να υποκύπτει μπρος στην κρίση– και 42 εκατομμύρια κοιμούνται νηστικοί στην Εγγύς Ανατολή και τη βόρεια Αφρική. Το μερίδιο των ανεπτυγμένων χωρών στην πίτα των πεινασμένων του κόσμου ανέρχεται σε 15 εκατομμύρια.
Τα πράγματα φαίνεται να χειροτερεύουν στην πορεία προς το 2010. Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην κρίση και επηρεάζουν άμεσα τη ζωή των φτωχών ανθρώπων στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι πολλοί. Οι τιμές των βασικών τροφίμων παραμένουν σε δυσπρόσιτα ύψη για πολλές από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η παγκόσμια ύφεση σημαίνει απώλεια εισοδήματος για εκατοντάδες εκατομμύρια: χώρες με μετανάστες σε αναπτυγμένες χώρες χάνουν εισόδημα από τη μείωση των εμβασμάτων που στέλνουν οι άνθρωποι αυτοί στην πατρίδα τους. Το μείγμα γίνεται εκρηκτικό αν το συνδυάσει κανείς με τις μειώσεις των εξαγωγών ή των επενδύσεων στις χώρες αυτές. Η ανεργία σε χώρες με ανύπαρκτη εργατική νομοθεσία σημαίνει ότι ακόμη και οι άνθρωποι που είχαν καταφέρει να ξεφύγουν από την απόλυτη φτώχεια πεινούν. Όσοι μετανάστες επαναπατρίζονται προστίθενται στους ανέργους, ενισχύοντας τη μαύρη εργασία που ρίχνει τα μεροκάματα.
Το κακό συμπληρώνεται από την κλιματική αλλαγή που ήδη πλήττει αρκετές χώρες.
Σε κάθε περίπτωση, η διεθνής κοινότητα καλείται να αντιμετωπίσει ένα γεγονός: ότι κάθε έξι δευτερόλεπτα ένα παιδί στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου πεθαίνει από την πείνα, όταν στον κόσμο υπάρχει άφθονη τροφή για όλους μας.

Ποιος φταίει για το 1 δις πεινασμένων;
Πώς φτάσαμε ως εδώ; Για ποιο λόγο να πεινούν πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι; Ποιοι παράγοντες υποδαυλίζουν την τεράστια ανθρωπιστική κρίση; Η έλλειψη πολιτικής βούλησης και η αποτυχία της οικονομίας της αγοράς δεν είναι οι μόνες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα... μερικές από αυτές.
ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Περισσότερα από 15 τρισ. δολάρια προωθήθηκαν προς τον οικονομικό και χρηματιστικό τομέα σε ΗΠΑ και Ευρώπη, μετά την κατάρρευση της Leeman Brothers και άλλων ιδρυμάτων στα τέλη του 2008. Μόλις το 1% αυτής της χρηματοδότησης θα εξασφάλιζε την ανάπτυξη της αγροτοκαλλιέργειας και την ενδυνάμωση της κοινωνικής προστασίας σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο και μάλιστα για πέντε ολόκληρα χρόνια, σύμφωνα με την έκθεση της Action Aid «Ποιος στ’ αλήθεια μάχεται την πείνα», που την εξέδωσε με αφορμή τη σημερινή παγκόσμια ημέρα για την καταπολέμηση της φτώχειας. Ωστόσο, το ένα δισεκατομμύριο πεινασμένοι δεν φαίνεται να έχουν τα ίδια πολιτικά μέσα που διαθέτουν οι τραπεζίτες. Βλέπετε, οι εφτά στους δέκα υποσιτισμένους είναι είτε αγρότες με πολύ μικρά αγροκτήματα είτε ακτήμονες.
ΕΜΠΑΙΓΜΟΣ
Οι πλούσιες χώρες δεν τηρούν τις υποσχέσεις τους για ν’ αλλάξει η κατάσταση: με την εξαίρεση των Λουξεμβούργου, Σουηδίας και Νορβηγίας, οι περισσότερες χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ δεν καταβάλλουν ούτε το μισό των υποχρεώσεων που έχουν συμφωνήσει σε αναπτυξιακή βοήθεια μέχρι το 2012, ενώ η χώρα μας είναι η μοναδική ανάμεσα στις 22 χώρες που δίνει λιγότερο από το 10% του ποσού που της αντιστοιχεί. Επιπλέον, αν οι ανεπτυγμένες χώρες θέλουν να βοηθήσουν τον αναπτυσσόμενο κόσμο να ορθοποδήσει και να μειώσει την πείνα οφείλουν να αλλάξουν και την πολιτική αρωγής που ακολουθούν: για παράδειγμα, το 65% των χρημάτων που έδωσαν οι ΗΠΑ για διατροφική βοήθεια απορροφήθηκε από διάφορα έξοδα, διαχείρισης και αποστολής, κι όχι από μακροπρόθεσμα αγροτικά προγράμματα, ώστε να αναπτυχθεί η τοπική παραγωγή τροφίμων.
ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ
Η οικονομική κρίση έδωσε τη χαριστική βολή στις φτωχές χώρες, που ήδη υπέφεραν από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που τους επιβλήθηκαν, με πρωτεργάτες την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι αγρότες παραδόθηκαν στα καπρίτσια της αγοράς: εγκαταλείφθηκε η επένδυση στις καλλιέργειες, αναδιαρθρώθηκαν οι αγορές, αφαιρέθηκαν οι υπηρεσίες που εγγυούνταν σταθερό εισόδημα και εγγυημένες τιμές, απαγορεύτηκαν οι επιδοτήσεις στα λιπάσματα. Οι εθνικοί πόροι για τους αγρότες κατακρημνίστηκαν: έπεσαν από το 14% στη δεκαετία του 1980 σε λιγότερο από 4% το 2007. Επιπλέον, οι ευάλωτες χώρες αναγκάστηκαν να καταρτίσουν αυστηρούς προϋπολογισμούς, γεγονός που στην ουσία ματαίωσε και κάθε προσπάθεια κοινωνικής πρόνοιας. Το αποτέλεσμα ήταν τόσο καταστροφικό ώστε στη φετινή σύνοδο της G20 συμφωνήθηκε με την Αφρικανική Ένωση επέκταση στη χρηματοδότηση της κοινωνικής προστασίας, προκειμένου να μετριαστεί λίγο ο αντίκτυπος από την αύξηση στις τιμές των τροφίμων και την ανεργία. Γεγονός όμως είναι ότι το 80% των χωρών στον αναπτυσσόμενο κόσμο στερούνται περιεκτικής κοινωνικής προστασίας.
ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ
Η διατροφική κρίση δεν προκλήθηκε πέρσι από τις ανεπαρκείς σοδειές: αν και παρατηρήθηκε αύξηση της παραγωγής, αυτή καταναλώθηκε όχι για να ταΐσει ανθρώπους αλλά για να τροφοδοτήσει με καύσιμα τα αυτοκίνητα. Για πολλούς ερευνητές, τα βιοκαύσιμα ευθύνονται επίσης για την αύξηση στις τιμές των τροφίμων. Όχι μόνο καίμε σε βιοκαύσιμα το φαγητό των πεινασμένων, αλλά οι αναπτυσσόμενες χώρες στερούνται και σημαντικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Σύμφωνα με υπολογισμούς, από το 2006 η απώλεια αυτή έχει φτάσει την έκταση ολόκληρης της Γαλλίας, περίπου 200 εκατομμύρια στρέμματα αγροτικής γης. Σε Τανζανία, Μοζαμβίκη, Γκάνα και Αιθιοπία, μετά την εισβολή Ευρωπαίων παραγωγών, η γη στην οποία πριν καλλιεργούσαν τροφή, τώρα χρησιμοποιείται για να επιτείνει την πείνα. Αυτή η... καλλιέργεια επιδοτείται κιόλας: οι βιομηχανίες βιοκαυσίμων έλαβαν από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ 13 δισ. δολάρια επιχορήγηση μόνο για το 2006, ποσό που αναμένεται να πολλαπλασιαστεί τα επόμενα χρόνια.
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Οι δυσχερείς καιρικές συνθήκες επηρεάζουν ήδη τις 20 από τις 41 αναπτυσσόμενες χώρες που μαστίζονται από την κρίση της πείνας. Η ανομβρία έχει πλήξει τις ανατολικές επαρχίες της Γουατεμάλας, το μεγαλύτερο μέρος της Ανατολικής Αφρικής, την πεδιάδα του Γάγγη στην Ινδία και τις βορεινές φάρμες στην Κίνα. «Η τροφή είναι πολυτέλεια. Τρώμε μόνο όταν είναι εντελώς απαραίτητο» αφηγείται ο 80χρονος Κόκουλαμ Τσέμγουιγκ, ο οποίος ζει σε ένα μέρος της Κένυας που αντιμετωπίζει την τέταρτη συνεχή χρονιά έντονης ξηρασίας. Η παρατεταμένη ανομβρία στη χώρα έχει χτυπήσει το σήμα κινδύνου εδώ και καιρό, ενώ σε μερικές άνυδρες περιοχές στα βόρεια της χώρας έχει να βρέξει εδώ και χρόνια. Η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί: οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η παραγωγή τροφής μπορεί να μειωθεί ακόμη και στο μισό την επόμενη δεκαετία, σε ορισμένες αφρικανικές περιοχές. Μπορεί την κλιματική αλλαγή να την προκαλούν οι πλούσιες χώρες, αλλά είναι οι φτωχές εκείνες που ζημιώνονται: σ’ αυτές καταγράφεται το 99% των θανάτων από καιρικές καταστροφές και ταυτόχρονα το 90% των συνολικών οικονομικών απωλειών εξαιτίας τους.
ΚΡΙΣΗ
Τα σπασμένα των πλούσιων πληρώνουν οι φτωχοί κι ας μην ευθύνονται ούτε γι’ αυτήν. Μόνο στην υποσαχάρια Αφρική οι θάνατοι παιδιών αναμένεται να αυξηθούν μέχρι και κατά 50.000 ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Οι χώρες που υφίστανται τις μεγαλύτερες συνέπειες είναι αυτές που συμμορφώθηκαν με την οικονομική φιλελευθεροποίηση και απελευθέρωσαν τομείς της οικονομίας τους. Για παράδειγμα, η Ν. Αφρική, που αποτελούσε «υπόδειγμα» οικονομίας ελεύθερης αγοράς μετά το απαρτχάιντ, είναι αντιμέτωπη με πτώση εισοδήματος της τάξης του 50% και απώλεια οικονομικών εισροών από το εξωτερικό που αντιστοιχούν στο 1/5 του ΑΕΠ της.
Το δίκτυο οργανώσεων κατά της φτώχειας SOLIDAR εκτιμά ότι η χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων χωρών θα έχει έλλειμμα που μπορεί να φτάσει τα 700 δισ. δολάρια, οι επενδύσεις ήδη μειώθηκαν κατά 20% σε σχέση με πέρσι, τα ιδιωτικά κεφάλαια που επενδύονται σ’ αυτές θα πέσουν κατά 165 δισ. δολάρια λόγω των περιορισμών στα τραπεζικά δάνεια, ενώ περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι θα μείνουν άνεργοι.
Μια σημαντική απώλεια εισοδήματος για τις πιο φτωχές χώρες είναι η μείωση των εμβασμάτων που στέλνουν οι μετανάστες στην πατρίδα τους, και για ορισμένες χώρες αποτελούν βασικό στήριγμα. Για παράδειγμα, σε ποσοστό επί του ΑΕΠ, το 45% του Τατζικιστάν, το 38% της Μολδαβίας και το ένα τέταρτο σε Ονδούρα, Λίβανο και Γουιάνα εξαρτάται από τα εμβάσματα που λαμβάνουν. Στην Κένυα τα εμβάσματα ήταν κατά 27% μειωμένα τον Ιανουάριο του 2009 σε σύγκριση με πέρσι.

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=92933

Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2009

Μαθησιακές δυσκολίες: από μικροί στα «βάσανα»


Βλέποντας τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες» το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι η δυσλεξία. Στην πραγματικότητα όμως, οι μαθησιακές δυσκολίες περιλαμβάνουν έναν πολύ μεγαλύτερο αριθμό διαταραχών μάθησης που ξεκινούν από πολύ «παλιά» και που με την πάροδο των χρόνων απασχολούν ολοένα και περισσότερες οικογένειες. Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα είναι παιδιά που παρουσιάζουν διαταραχή σε μία ή περισσότερες από τις βασικές διαδικασίες που αναφέρονται στην κατανόηση και χρήση του γραπτού και προφορικού λόγου. Έτσι πέρα από την δυσλεξία, μπορούμε να μιλάμε για δυσγραφία, δυσαριθμία και δυσκολία στην ανάγνωση.

Τι είναι;
Μία ειδική μαθησιακή δυσκολία λοιπόν, είναι ουσιαστικά μια διαταραχή η οποία πλήττει μία ή και περισσότερες από τις βασικές ψυχολογικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην κατανόηση ή τη χρήση της γλώσσας, προφορική ή γραπτή, και μπορεί να εκδηλωθεί σαν αδυναμία του παιδιού στο να ακούει, να σκέφτεται, να μιλάει, να γράφει, να προφέρει τις λέξεις, ή να εκτελεί μαθηματικούς υπολογισμούς. Στην κατηγορία των μαθησιακών δυσκολιών δεν περιλαμβάνονται τα παιδιά που παρουσιάζουν μαθησιακά προβλήματα που οφείλονται κατά κύριο λόγο σε οπτικές, ακουστικές, ή κινητικές αναπηρίες, σε νοητική υστέρηση σε συναισθηματικές διαταραχές, ή σε μειονεκτικό περιβάλλον, περιοριστικές πολιτισμικές ή οικονομικές συνθήκες.
Συνήθως τα άτομα που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες έχουν νοημοσύνη μέσου όρου, ή πάνω από το μέσο όρο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός, ότι μερικά από τα μεγαλύτερα «μυαλά» της επιστήμης και όχι μόνο (Αϊνστάιν, Νεύτων, Γκέιτς, Ντίσνεϋ) είχαν μαθησιακές δυσκολίες, συγκεκριμένα δυσλεξία. Οι δυσκολίες αυτές λοιπόν, κάθε άλλο παρά «αναπηρίες» μπορούν να χαρακτηριστούν. Για πολλούς είναι χάρισμα και διαφορετικότητα, που απλά συγκρούεται με τον κλασσικό τρόπο μάθησης.

Πως τις αναγνωρίζουμε;
Στα συμπτώματα των μαθησιακών δυσκολιών περιλαμβάνεται μια μεγάλη γκάμα από χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την ανάπτυξη και τα επιτεύγματα του παιδιού. Εκείνο που πρέπει να θυμόμαστε, είναι ότι το άτομο με ειδική μαθησιακή δυσκολία εμφανίζει μία ομάδα από συμπτώματα που συνοδεύουν το παιδί στην εξελικτική του πορεία και δεν εξαφανίζονται με το πέρασμα του χρόνου. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι: διάσπαση προσοχής, φτωχή μνήμη, δυσκολία στο να ακολουθεί οδηγίες, δυσκολία στο να ξεχωρίζει μεταξύ τους τα γράμματα, τους αριθμούς και τους ήχους, περιορισμένη αναγνωστική ικανότητα, προβλήματα στον οπτικο-κινητικό συντονισμό, δυσκολία στη σειροθέτηση (π.χ. ακολουθία των ημερών της εβδομάδας, των μηνών του χρόνου, κ.λ.π.), αποδιοργάνωση, και πολλά άλλα προβλήματα που μπορεί να το επηρεάζουν.

Πιο συγκεκριμένα:
* στη διαταραχή της ανάγνωσης, η ανάγνωση είναι αργή, με δισταγμό, χωρίς ροή και αρκετές φορές με συλλαβισμό. Γίνεται παράλειψη, πρόσθεση, αντικατάσταση γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων κατά την ανάγνωση, ενώ η κατανόηση του κειμένου είναι ελλιπής.
* στη δυσγραφία, οι δεξιότητες της γραφής είναι σημαντικά κάτω από το αναμενόμενο, δεδομένων της χρονολογικής ηλικίας του ατόμου, της μετρηθείσας νοημοσύνης και της εκπαίδευσης που αντιστοιχεί στην ηλικία. Παρατηρείται παράλειψη, πρόσθεση, αντικατάσταση γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων κατά τη γραφή, υπάρχουν πολλά ορθογραφικά λάθη ακόμα και σε λέξεις που έχουν διδαχθεί. Το παιδί κάνει επίσης πολλές μουτζούρες.
* στη δυσαριθμία ή διαταραχή των μαθηματικών, παρατηρείται δυσκολία στην αναγνώριση των μαθηματικών συμβόλων (+, -, x, :), στην αντιγραφή αριθμών, πράξεων, στη χρήση «κρατούμενων» και στην εκμάθηση του πολλαπλασιασμού. Η δυσαριθμία είναι από τις πιο σπάνιες μαθησιακές δυσκολίες.
* στη δυσλεξία τώρα, υπάρχει ο «συνδυασμός» χαρακτηριστίκών που παρατηρούνται στη διαταραχή της ανάγνωσης αλλά και στη δυσγραφία. Έτσι έχουμε δυσκολίες στην ονομασία / εξεύρεση λέξεων, στην επεξεργασία ήχου, φτωχή ακουστική μνήμη, δυσκολία στην εκμάθηση κανόνων, φτωχό λεξιλόγιο, δυσκολία στην κατανόηση κειμένου και στην έκφραση σκέψεων με οργανωμένο και συνεκτικό λόγο, ανορθόδοξη ορθογραφία και γραφικός χαρακτήρας, σύγχυση γραμμάτων και τέλος, δυσκολία σε μορφές αναπαραστατικής μνήμης (π.χ. μέρες της εβδομάδας, μήνες του χρόνου, δεξί-αριστερό, πάνω-κάτω, συνειδητοποίηση της ώρας). Πολύ λίγα άτομα εμφανίζουν όλα τα συμπτώματα του παραπάνω δυσλεκτικού τύπου, έχουν όμως αρκετά κοινά γνωρίσματα ώστε να αποτελέσουν μια ομάδα ανθρώπων με ξεχωριστές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Αντιμετώπιση
Αν και δεν υπάρχει πλήρης «θεραπεία» για τις μαθησιακές δυσκολίες, παρ' όλα αυτά ο γονιός θα πρέπει με το που αντιληφθεί οποιοδήποτε πρόβλημα (συνήθως στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού) να απευθυνθεί σε κάποιο ειδικό κέντρο. Εκεί, όπως μας λέει η κ. Ελισάβετ Κυριακοπούλου Παθολόγος Λόγου και Ομιλίας, το παιδί θα περάσει από κάποια τεστ τα οποία θα καθορίσουν το προφίλ του προβλήματος που αντιμετωπίζει το παιδί, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα. Η έγκυρη αναγνώριση και συνειδητοποίηση από τους γονείς των ψυχολογικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών παραγόντων που εμπλέκονται στο πρόβλημα του παιδιού τους είναι το πιο σημαντικό εφόδιο στην προσπάθεια σχεδιασμού μιας αποτελεσματικής παρέμβασης, που κυρίως στοχεύει να ενισχύσει την αίσθηση ικανότητας, αυτάρκεια, και προσωπικού ελέγχου που έχει το παιδί για ό,τι αφορά τη ζωή του.
Όπως τονίζει η κ. Κυριακοπούλου, είναι πολύ σημαντικό ο γονιός να απευθυνθεί αμέσως σε κάποιον ειδικό δάσκαλο και όχι στον δάσκαλο του σχολείου ή του ιδιαιτέρου για βοήθεια. Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν τις περισσότερες φορές οι γονείς είναι να «ισοπεδώνουν» όλες τις μαθησιακές δυσκολίες, εξισώνοντάς τες με την δυσλεξία. Η κάθε περίπτωση παιδιού που αντιμετωπίζει κάποιο μαθησιακό πρόβλημα είναι ξεχωριστή και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια.
Μία ακόμα λανθασμένη αντίληψη των γονιών είναι ότι τα κέντρα βοήθειας πρέπει να «διαβάζουν» τα παιδιά τους που αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Λάθος. Τα κέντρα αυτά έχουν ως στόχο να μεταφέρουν στο παιδί με μαθησιακές δυσκολίες τη στρατηγική και τις τεχνικές που πρέπει να ακολουθήσει έτσι ώστε να διευκολυνθεί η μαθησιακή του ικανότητα και όχι να τα εξετάσουν για το μάθημα της επόμενης μέρας. Πολλά είναι και τα ιδιωτικά σχολεία στα οποία λειτουργεί ειδικό τμήμα Ψυχολογίας το οποίο ασχολείται και με τις περιπτώσεις μαθησιακών προβλημάτων.

Μερικά από τα ιδιωτικά κέντρα αντιμετώπισης μαθησιακών δυσκολιών είναι τα εξής:
To κέντρο SpeLL® (Speech Language and Learning Center), ένας σύγχρονος και πρότυπος χώρος για παιδιά και εφήβους, στον οποίο παρέχονται από το 2001 υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών στους τομείς της πρόληψης, της διάγνωσης και της αποκατάστασης δυσκολιών λόγου και ομιλίας, μάθησης, αδρής και λεπτής κινητικότητας, προσοχής και συμπεριφοράς. Έχει τμήματα λογοθεραπείας, εργοθεραπείας, δυσλεξίας, ψυχολογικής υποστήριξης, συμβουλευτικής γονέων και επαγγελματικού προσανατολισμού. Οι συνεδρίες κοστίζουν από 45-60€ και είναι διάρκειας 45 λεπτών. Αγγέλου Σικελιανού 4, Νέο Ψυχικό. Τηλ. 2106772964.
Το κέντρο Άρση λειτουργεί από το 1990 και πλαισιώνεται από ομάδα ειδικευμένων επιστημόνων με πολύχρονη εμπειρία στην διάγνωση και αντιμετώπιση των διαταραχών μάθησης και συμπεριφοράς. Διαθέτει τμήματα υποστηρικτικής ψυχοθεραπείας παιδιών και εφήβων, λογοθεραπείας, εργοθεραπείας, ειδικής αγωγής, αντιμετώπισης δυσλεξίας, αντιμετώπισης διαταραχών προσοχής και υπερκινητικότητας και προβλημάτων συμπεριφοράς. Αντιμετωπίζονται επίσης προβλήματα όπως τραυλισμός, φοβίες, εμμονές, αγχώδεις διαταραχές κτλ. Η μηνιαία θεραπεία κοστίζει 300€ και περιλαμβάνει 8 συνεδρίες (δύο φορές εβδομαδιαίως). Πατησίων και Μιστριώτου 4 (Πλατεία Κολιάτσου), τηλ. 2102234785.
Το κέντρο Λέγειν λειτουργεί από το 1992 και προσφέρει, ολοκληρωμένη διάγνωση, έγκαιρη πρόληψη, σωστή θεραπεία και ταχεία αποκατάσταση των διαταραχών λόγου, φωνής και ομιλίας σε παιδιά και ενήλικες. Στο κέντρο προσφέρουν τις υπηρεσίες τους επιστήμονες πολλών ειδικοτήτων, όπως Παθολόγοι Λόγου και Ομιλίας, εξειδικευμένοι Γιατροί, Παιδαγωγοί και Εργοθεραπευτές. Με την πρώτη επίσκεψη γίνεται αναλυτική αξιολόγηση του παιδιού και δίνεται γραπτά το προφίλ του προβλήματος για κάθε χρήση. Η αξιολόγηση κοστίζει 120€, ενώ η 50λεπτη συνεδρία 45€. Το κέντρο συνεργάζεται με όλα τα ταμεία, ενώ αν θέλετε μπορείτε να πληρώσετε και με πιστωτική κάρτα.
Στη Λογομάθεια παρέχονται υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης και αποκατάστασης σε παιδιά και εφήβους, στους τομείς της Λογοθεραπείας, Εργοθεραπείας, Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης. Στις πρώτες δύο επισκέψεις το παιδί θα κάνει ορισμένα τεστ για να διαπιστωθεί με ακρίβεια το πρόβλημα και η κάθε 45λεπτη συνεδρία κοστίζει 35€. Το κέντρο συνεργάζεται με όλα τα ταμεία, πλην ΙΚΑ. Όλα τα μαθήματα είναι ατομικά. Αργυρούπολη: Λεωφ. Βουλιαγμένης & Αλίμου 13, Tηλ-Φαξ: (210) 99 20 260. Βάρη: Πανός 20 (Παράδρομος Λεωφ. Βάρης), Τηλ-Φαξ: (210) 96 89 300.
Στο δημόσιο τομέα τώρα, υπάρχουν τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ), παλαιότερα ονομαζόμενα «Κέντρα Διάγνωσης, Αξιολόγησης και Υποστήριξης» (ΚΔΑΥ). Λειτουργούν στις έδρες των νομών και νομαρχιών, ως αποκεντρωμένες δημόσιες υπηρεσίες, τα οποία υπάγονται απευθείας στον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Σκοπός των ΚΕΔΔΥ είναι η προσφορά υπηρεσιών διάγνωσης, αξιολόγησης και υποστήριξης των μαθητών και κυρίως εκείνων που έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και υποστήριξης, πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης των εκπαιδευτικών, των γονέων και της κοινωνίας. Η παραπομπή του παιδιού σε αυτά θεωρείται ως το έσχατο μέσο Διάγνωσης-Αξιολόγησης και αυτό που συνιστούν οι ειδικοί είναι οι «ελαφριές» περιπτώσεις να αντιμετωπίζονται πρωτίστως μέσα στα σχολεία. (Πληροφορίες: http://www.noesi.gr/keddy). Πάντως, με τα σύγχρονα δεδομένα η κατάσταση στο συγκεκριμένο τομέα δεν είναι και η καλύτερη δυνατή. Δυστυχώς, δεν υπάρχει η απαραίτητη μέριμνα από το κράτος για την εκπαίδευση και την ενημέρωση των εργαζομένων στα κέντρα αυτά, με αποτέλεσμα ο περισσότερος κόσμος να στρέφεται στα ιδιωτικά κέντρα θεραπείας, δαπανώντας πολύ περισσότερα χρήματα. Η σχετική υπηρεσία του ΙΚΑ (Παιδοψυχικής Υγιεινής) σίγουρα δεν επαρκεί για να αναλάβει να αντιμετωπίσει άμεσα όλες τις περιπτώσεις. Σε αρκετά δημόσια σχολεία πάντως, λειτουργούν παράλληλες τάξεις για την ενίσχυση των παιδιών που αντιμετωπίζουν μαθησιακά προβλήματα.

http://www.in2life.gr/home/child/articles/173382/article.aspx?singlepage=1

Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2009

Η επόμενη παγκόσμια οικονομική κρίση έχει ήδη ξεκινήσει


Δεν ήταν ανάγκη να περιμένουμε τον Dow Jones να φθάσει στις 10.000 μονάδες. Ήταν ξεκάθαρο εδώ και κάποιο διάστημα ότι οι μετοχικές αγορές αρχίζουν εκ νέου να μοιάζουν με φούσκα. Επιφανειακά η κατάσταση είναι παρόμοια με το 2003 και το 2004 όταν οι προηγούμενες φούσκες στις πιστώσεις, στη στεγαστική αγορά, στα εμπορεύματα και στις μετοχικές αγορές είχαν αρχίσει να διογκώνονται, βοηθούμενες από τα χαμηλά επιτόκια και από την έλλειψη πληθωρισμού. Όμως, η τρέχουσα φούσκα θα σκάσει πιο νωρίς από τις προηγούμενες.
Πώς γνωρίζουμε ότι πρόκειται για φούσκα; Οι δύο αγαπημένοι μου παράγοντες μέτρησης είναι το CΑΡΕ -προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων cyclically adjusted price - earnings ratio- και το Q. Το CΑΡΕ το ανακάλυψε ο κ. Robert Shiller, καθηγητής οικονομίας και οικονομικών στο Yale University. Υπολογίζει τον κινητό μέσο όρο σε επίπεδο δεκαετίας των προσαρμοσμένων στον πληθωρισμό P/E. Το Q είναι το αποτέλεσμα της διαίρεσης της αξίας κεφαλαιοποίησης των αγορών με τον καθαρό πλούτο. Ο κ. Andrew Smithers κρατά τα στοιχεία, ενώ το Q έχει ανακαλυφθεί από τον γνωστό οικονομολόγο κ. James Tobin.
Τα δύο αυτά στοιχεία μέτρησης μπορεί να ασχολούνται με διαφορετικά θέματα. Όμως και τα δύο συμφωνούν στο ότι πολύ συχνά οι αγορές δεν υπολογίζουν ορθά την όλη κατάσταση. Στα μέσα Σεπτεμβρίου, εάν κάποιος εξέταζε και τους δύο παράγοντες, θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η αμερικανική αγορά είναι υπερτιμημένη από 35% έως και 40%. Από τότε μέχρι σήμερα η αγορά έχει ανέβει ακόμη πιο ψηλά και μάλιστα με πολύ πιο ισχυρό ρυθμό από τον ΚΜΟ των εταιρικών μεγεθών... Ο μοναδικός λόγος της νέας φούσκας δεν είναι άλλος από τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια, τα οποία ωθούν εκ νέου τους επενδυτές σε περισσότερο ριψοκίνδυνες τοποθετήσεις. Ακόμη και οι τιμές ακινήτων έχουν αρχίσει να ενισχύονται.
Σε πλήρη, όμως, αντίθεση με το τι συνέβαινε πριν από μία 5ετία, οι κεντρικές τράπεζες έχουν σήμερα έναν διττό ρόλο: την άσκηση της νομισματικής πολιτικής αλλά και τη στήριξη της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι δύο αυτοί στόχοι, όμως, αλληλοσυγκρούονται ή τουλάχιστον αυτό μπορεί να συμβεί.
Στην Ευρώπη, υπό κανονικές συνθήκες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα είχε προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων. Δεν τον πράττει καθώς δεν θέλει να καταστρέψει το εύθραυστο τραπεζικό σύστημα, το οποίο εξαρτάται από αυτήν για να παραμείνει ζωντανό. Το ίδιο ισχύει, σχεδόν, σε κάθε γωνιά της υφηλίου.
Η τρέχουσα κατάσταση της οικονομίας μπορεί να τροφοδοτήσει δύο σενάρια: Στο πρώτο οι κεντρικές τράπεζες θα αρχίσουν να αποσύρονται από τα έκτακτα μέτρα στήριξης κάποια στιγμή εντός του 2010, οδηγώντας σε πτώση τις αποτιμήσεις των ριψοκίνδυνων τοποθετήσεων. Στη Βρετανία, για παράδειγμα, απόσυρση από τα έκτακτα μέτρα θα οδηγούσε σε νέα πτώση τις τιμές ακινήτων καθώς η αγορά στεγαστικών δανείων εξαρτάται αποκλειστικά από τις πολιτικές που ακολουθεί η Τράπεζα της Αγγλίας.
Στο δεύτερο σενάριο οι κεντρικές τράπεζες αποφασίζουν να μην αλλάξουν πολιτική και να διατηρήσουν την τρέχουσα για όσο κριθεί αναγκαίο. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, θα οδηγήσουν σε καταστροφή μία πολύ σημαντική αγορά: τα ομόλογα.
Με άλλα λόγια, ο κίνδυνος θα εμφανιστεί ό,τι και να πράξουν οι κεντρικές τράπεζες. Η όλη κατάσταση μοιάζει με το να περπατά κάποιος στην άκρη ενός επικίνδυνου γκρεμού, όπου σε όλες τις πλευρές του υπάρχει το χάος.
Από όσο είμαι σε θέση να ξέρω, δεν υπάρχει όμορφος και κυρίως ανώδυνος τρόπος για να πέσει κάποιος στον γκρεμό…

http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/2009-10-20-22-26-44-2009102015871/

Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2009

Kseniya Simonova: ένα 24χρονο κορίτσι κάνει μια χώρα να κλαίει

Η εμφάνιση μιας ντροπαλής 24χρονης σε σόου ταλέντων της ουκρανικής τηλεόρασης προκάλεσε το κλάμα μίας ολόκληρης χώρας, καθώς και διεθνή αίσθηση. Περίπου 13.000.000 άνθρωποι είδαν την Kseniya Simonova στο σόου «Ουκρανία έχεις ταλέντο» σε μια εξαιρετική επίδειξη της τέχνης της άμμου. Η Ουκρανία προετοιμάζεται για τις προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2010, ενώ βρίσκεται σε πολύ κακή οικονομική κατάσταση ως χώρα. Από τον περασμένο Μάιο, οπότε και εμφανίστηκε για πρώτη φορά η Simonova, με ένα κουτί γεμάτο άμμο, ζωγραφίζοντας πανέμορφες εικόνες πάνω σε αυτό, απεικονίζοντας την ιστορία της πρώην σοβιετικής χώρας, όλο και περισσότεροι θαυμαστές κάθονταν μπροστά από τους τηλεοπτικούς τους δέκτες για να τη δουν. Τα βίντεό της στο Youtube έχουν συγκεντρώσει πάνω από 4.000.000 κλικ, αριθμός απίθανος για ένα κοινό που γνωρίζει λίγα για την ιστορία της Ουκρανίας. Η Ουκρανία έχασε περίπου το 25% του πληθυσμού της κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 20% των συνολικών θανάτων. Με τη βοήθεια της άμμου, τα πορτραίτα της Simonova δείχνουν τις ανθρώπινες απώλειες από τη γερμανική εισβολή του 1941. Η σκηνή, στο άνοιγμά της, δείχνει ένα ζευγάρι να κάθεται σε ένα παγκάκι κάτω από έναν ουρανό γεμάτο αστέρια. Ξαφνικά, εμφανίζονται πολεμικά αεροπλάνα και η ευτυχισμένη σκηνή αντικαθίσταται από θλιμμένα πρόσωπα. Στη συνέχεια, έρχεται ένα μωρό και η γυναίκα χαμογελά ξανά, αλλά ο όλεθρος του πολέμου τη μετατρέπει σε χήρα, πριν η εικόνα με τη σειρά της να πάρει τη μορφή του Αγνώστου Στρατιώτη της Ουκρανίας. Η 24χρονη κέρδισε, φυσικά, το πρώτο βραβείο του παιχνιδιού (80.000 λίρες) και επέστρεψε στην κανονική της ζωή στην Κριμαία. Έκπληξη αποτελεί πάντως το κίνητρό της για τη συμμετοχή στο παιχνίδι. «Δήλωσα συμμετοχή για να βοηθήσω ένα παιδί, το οποίο χρειαζόταν να υποβληθεί σε εγχείρηση. Δεν είχα σκοπό να κάνω όλη τη χώρα να κλάψει» είπε χαρακτηριστικά.
Δείτε το βίντεο (http://www.youtube.com/watch?v=518XP8prwZo)
http://troktiko.blogspot.com/2009/10/24_20.html

Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2009

ΕΞΑΡΧΕΙΑ: Ζωντανή γειτονιά ή γκέτο καταστολής;


Πενήντα χρόνια τώρα, το ΠΡΟ-ΠΟ παίζεται από εκατομμύρια Έλληνες, μαζεύει χρήμα πολύ, μοιράζει ένα μικρό μέρος και επιτρέπει να επιβιώνει, μεταξύ πολλών άλλων, ο μύθος «της τύχης που αλλάζει τη ζωή».
Ο πρώτος υπουργός ΠΡΟ-ΠΟ (Προστασίας του Πολίτη), Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ανέλαβε το ρίσκο να παίξει ένα διαφορετικό παιχνίδι: ρίχνει νυχθημερόν στο «γήπεδο» των Εξαρχείων μερικές εκατοντάδες αστυνομικούς των ειδικών δυνάμεων, τζογάρει με την ανάγκη να αισθάνονται οι πολίτες ασφάλεια (ότι «υπάρχει κράτος»!) και μετρά τα πολιτικά του κέρδη σε σχέση με τις απώλειες από τις συγκρούσεις. Χωρίς να αλλάζει το «μύθο των Εξαρχείων»...
Δύο εβδομάδες μετά την 8η Οκτωβρίου 2009, στρατοπεδεύουν οι ειδικές δυνάμεις στα Εξάρχεια με «χρήσιμη αφορμή» το επεισόδιο που συνέβη την ίδια μέρα, όταν ομάδα νεαρών επιτέθηκε για να προκαλέσει φθορές σε τράπεζες και βιβλιοπωλεία. Περπατούμε στους δρόμους της ιστορικής συνοικίας. Ακούμε ανθρώπους μουδιασμένους. «Όταν ανοίγεις την πόρτα το πρωί και αντί για καλημέρα βλέπεις προτεταμένα αυτόματα πώς νιώθεις;», μας λέει ένας μεσόκοπος κοντά στην πλατεία Εξαρχείων. Στην Καλλιδρομίου συναντούμε τον Γιάννη Φελέκη, ιστορική φυσιογνωμία της οργάνωσης ΟΚΔΕ-Σπάρτακος. Αντιμετωπίζει την κατάσταση με χιούμορ: «Όποιος πει τώρα ότι δεν υπάρχει κράτος στα Εξάρχεια, του χρειάζεται μπάτσος...».
Κάποιοι, πάντως, δεν κρύβουν καθόλου το θυμό τους για τους «μπάτσους» που μπαίνουν στα μαγαζιά, βγάζουν έξω τον κόσμο και «ρίχνουν στα γόνατα τους συντρόφους». Το βροντοφώναξαν και στην πρώτη συνέλευση της πλατείας, χωρίς κουκούλες. Άλλοι παραδέχονται ότι τα πράγματα είχαν από καιρό ξεφύγει. Θέλουν να αντιδράσουν για την «αστυνομική κατοχή» αλλά δεν έχουν αποφασίσει το πώς.

Αστυνομικές... διευκολύνσεις
Ίσως, τελικά, να τους... διευκολύνει η ίδια η Αστυνομία. Περιστατικά όπως εκείνο της φιλολόγου στην οδό Μεσολογγίου που δέχτηκε οχετό ύβρεων από αστυνομικούς όταν διαμαρτυρήθηκε από το μπαλκόνι της ή οι βίαιες προσαγωγές το βράδυ της Τετάρτης 21 Οκτώβρη, για τις οποίες ζήτησε μετά «συγγνώμη» ο Μ. Χρυσοχοΐδης, είναι μόνο ενδεικτικές. Επιστρέφοντας στα βρώμικα και ασυντήρητα πεζοδρόμια της περιοχής ψάχνουμε εικόνες συγκρίσιμες με το «προκατοχικό» παρελθόν: Λιγότεροι τοξικοεξαρτημένοι, τουλάχιστον την ημέρα. Λιγότεροι νέοι με θυμωμένο βλέμμα τη νύχτα. Να έχουν πάει κάπου παρακάτω; Να κρύβονται; Έτσι λύνεται το πρόβλημα;
Επιμένουμε να προσπαθούμε να μιλήσουμε για τα προβλήματα της περιοχής με κατοίκους αλλά και επωνύμους-μέλη των αναρίθμητων πολιτικών ομάδων και συλλογικοτήτων που κινούνται στον χώρο του αναρχισμού, της άκρας Αριστεράς, της κινηματικής δράσης και έχουν εδώ τα στέκια τους. Όσοι παραδέχονται τα προβλήματα του παρελθόντος, το κακό που έκαναν κάποιοι θερμοκέφαλοι «μπαχαλάκηδες» καθιστώντας απαραίτητη την αυξημένη παρουσία αυτής της Αστυνομίας, αρνούνται να μιλήσουν επωνύμως. Ο φόβος εμφυλίου και αντιποίνων κλείνει τα στόματα. Ελάχιστες οι φωνές που θα μιλήσουν ευθαρσώς.

3.500 υπογραφές
Καταφεύγουμε στον πεζόδρομο της Τσαμαδού. Στο «κηπάκι» γίνεται η συνέλευση της Πρωτοβουλίας Κατοίκων Εξαρχείων που πέρυσι, λίγο μετά τη δολοφονία Γρηγορόπουλου, οργάνωσε πορεία χιλίων κατοίκων στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Στο κείμενο που τότε συνέταξαν ζητώντας «Απομάκρυνση των ΜΑΤ τώρα!» έχουν συγκεντρωθεί 3.500 υπογραφές. Συζητούν, κάτω από το φως μιας αναιμικής λάμπας που κρέμεται από ψηλά, για το πώς θα εξωτερικεύσουν το πρόβλημα της γειτονιάς στην Αθήνα. Ακούν έναν νέο, μαθητή έως πέρσι του λυκείου της περιοχής, που ζητεί να γίνει κάτι με το θέμα των ναρκωτικών. Η Ρίκα περιγράφει το σκηνικό του πρωινού με τις ομάδες αστυνομικών όπου περνούσαν μπουλουκηδόν δίπλα από σημείο που γινόταν ναρκεμπόριο. Στην ανακοίνωση που συνέταξαν διαβάζουμε:
«Τις τελευταίες μέρες, σε μια γελοία όσο και επικίνδυνη επίδειξη ισχύος δυνάμεων, οι Ειδικές Δυνάμεις σε συνδυασμό με μονάδες Δέλτα κ.λπ. οργώνουν την περιοχή προσάγοντας στο τμήμα άτομα που απλώς κυκλοφορούν ή πίνουν το ποτό τους, εκφοβίζοντας και χυδαιολογώντας σε ανθρώπους κάθε ηλικίας και δη γυναίκες χωρίς κανένα προκάλυμμα. Η κατάσταση την οποία συνεχίζει και εντείνει η πρόσφατα εκλεγμένη κυβέρνηση εις "επίδειξη έργου" έχει δημιουργήσει συναισθήματα αγανάκτησης σε κατοίκους και ανθρώπους που κυκλοφορούν και εργάζονται στα Εξάρχεια, που εμποδίζονται στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Πέρα από το γεγονός ότι οι κινήσεις αυτές προσβάλλουν την αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπου, σε τελική ανάλυση ακυρώνουν τη συλλογική προσπάθεια αλλαγής των όρων της καθημερινής μας ζωής με ένα κλίμα αποδιοργάνωσης και εκφοβισμού που καλλιεργούν. Αποδεικνύεται, έτσι, περίτρανα ότι οι αστυνομικές δυνάμεις καμία υπηρεσία δεν προσφέρουν στους πολίτες των Εξαρχείων σε καθημερινές κλοπές, καταγγελίες για παρκαρισμένα, υποδείξεις για εμπόριο ναρκωτικών, επικαλούμενοι το "άβατο", το οποίο πολύ εύκολα προσπερνούν όταν κατεβαίνουν ως κομάντο σε "θεαματικές ενέργειες" που (συν)ταράσσουν τη ζωή της γειτονιάς.
Θέλουμε να συνεχίσουμε την προσπάθεια να κάνουμε τα Εξάρχεια ζωντανή, ανθρώπινη και βιώσιμη γειτονιά, με πράσινο, φροντίδα, καθαριότητα, ελεύθερους χώρους και με συνεχείς δραστηριότητες πολιτισμού και συνεύρεσης, θέλουμε τα Εξάρχεια να συνεχίσουν να είναι μια γειτονιά ελεύθερης έκφρασης και δημιουργικής δράσης. Δεν θα δεχθούμε, λοιπόν, κλίμα εκφοβισμού από οποιαδήποτε κατεύθυνση, πολύ περισσότερο από το κράτος...».

Καταγγελία με ονοματεπώνυμο
Η καλή μέρα για την «αποκατάσταση του νόμου και της τάξης» φαίνεται από το πρωί - ειδικά αν προκύπτει για ένα εφιαλτικό επεισόδιο που συνέβη μέσα στα μαύρα μεσάνυχτα.
Τα όσα συνέβησαν ξημερώματα της 9ης Οκτωβρίου ζωντανεύουν εμπρός μας μέσα από την έγγραφη καταγγελία της φιλολόγου-σχολικού συμβούλου Ζωής Μπέλλα-Αρμάου, παντρεμένης, με παιδιά, που κατοικεί τριάντα χρόνια στα Εξάρχεια και το σπίτι της είναι στην οδό Μεσολογγίου, ελάχιστα μέτρα από το σημείο της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου:
«Ξημερώματα Παρασκευής 09/10/2009, ώρα 12.45 π.μ., μια διμοιρία των ΜΑΤ έχει σταματήσει στη διασταύρωση Μεσολογγίου και Α. Μεταξά, στα Εξάρχεια, ακριβώς κάτω από το σπίτι μου. Ακούγονται ύβρεις και χυδαιολογίες που ανταλλάσσονται ανάμεσα σε τρεις νεαρούς που βρίσκονται στον πεζόδρομο της Μεσολογγίου, στην πολυκατοικία απέναντι και στους άνδρες των ΜΑΤ. Το φραστικό επεισόδιο συνεχίζεται επί ώρα. Βγαίνω στο μπαλκόνι και βλέπω τους άνδρες των ΜΑΤ να συνοδεύουν τα λόγια τους με αντίστοιχες χειρονομίες σεξιστικού περιεχομένου (πιάνοντας με τα χέρια τους τα γεννητικά τους όργανα κ.ά.). Μιλούν δυνατά και προκλητικά, προχωρώντας κατά διαστήματα επιθετικά προς τους νεαρούς. Κόσμος βγαίνει στα παράθυρα και στα μπαλκόνια. Εμείς, οι κάτοικοι των Εξαρχείων, έχουμε ζήσει πολλές φορές παρόμοιες καταστάσεις. Αυτή τη φορά, όμως, η χυδαιότητα και η πρόκληση των ανδρών των ΜΑΤ απέναντι σε 3 μόνο νεαρούς ξεπερνούν κάθε όριο.
Τους λέω ότι είναι "όργανα της τάξης και δεν επιτρέπεται να απαντούν με χυδαιολογίες και προκλητικό τρόπο". Τότε κάποιοι μου απαντούν: "Άντε πήγαινε μέσα να βάλεις κάνα πλυντήριο", "μπες μέσα, κυρά μου", "άι, παράτα μας" και άλλα παρόμοια, γελώντας ειρωνικά. Τους λέω ότι η συμπεριφορά τους είναι ανάρμοστη προς μια κυρία και προς την ιδιότητά τους, αυτοί συνεχίζουν τις λοιδορίες και προς εμένα και προς τους νεαρούς, κάποιος στρέφει προς το μέρος μου έναν φακό. Τους λέω ότι με προσβάλλουν ως πολίτη και τους ζητώ να μου δώσουν τον αριθμό τους. Τότε είναι που υπερβαίνουν κάθε όριο κοσμιότητας. Κάποιος μου απαντά: "Κατέβα να μου τον πάρεις", γελούν, και κάποιος άλλος συμπληρώνει "ναι, και να μου τον μετρήσεις", και κάποιος άλλος "ναι, με το στόμα", προσθέτοντας και άλλα κοροϊδευτικά σχόλια.
Ως πολίτης και ως γυναίκα ένιωσα ότι είχα θιγεί αφάνταστα και ότι η συμπεριφορά τους συνιστούσε δημόσια προσβολή και υπέρβαση εξουσίας. Κατεβαίνω στον πεζόδρομο της Μεσολογγίου. Η διμοιρία έχει προχωρήσει λίγο πιο πέρα από την είσοδο της πολυκατοικίας μου και στέκεται μπροστά από την πολυκατοικία στον αρ. 17, όπου μέσα έχουν κλειστεί οι 3 νεαροί (δύο αγόρια και μία κοπέλα, με τους οποίους διαπληκτίζονταν προηγουμένως). Βλέπω ότι λίγο πιο πέρα στέκονται αρκετοί ειδικοί φρουροί, οι οποίοι πλησιάζουν. Ζητώ από τους άνδρες των ΜΑΤ να μου δώσουν τους αριθμούς τους. Κανείς δεν έχει διακριτικά, ούτε μου δίνουν τα στοιχεία τους. Αντιθέτως, κάποια στιγμή, ένας απ' όλους, μετρίου αναστήματος, στρέφει το κεφάλι (οι άλλοι δεν τον βλέπουν) και μου κάνει με το στόμα έναν μορφασμό με σεξιστικό υπονοούμενο. Στο μεταξύ κατεβαίνουν από τα σπίτια τους και άλλοι κάτοικοι, μαζεύονται και περαστικοί. Επιμένω να μου δώσουν τα στοιχεία τους, δεν μου τα δίνουν•, απευθύνομαι σε κάποιον που λόγω ηλικίας υποθέτω ότι είναι ο επικεφαλής τους. Μου λέει, με τρόπο απαξιωτικό, να απευθυνθώ στην αστυνομία. Πράγματι, αυτό κάνω. Η ώρα είναι 1.17 π.μ. Τηλεφωνώ από το κινητό μου. Μου απαντά μια αστυνομικός. Της λέω επώνυμα ότι έχω δεχθεί λοιδορίες και προπηλακισμούς από τη διμοιρία των ΜΑΤ που εκείνη την ώρα εκτελούσε υπηρεσία στην οδό Μεσολογγίου και Μεταξά και ζητώ την προστασία της αστυνομίας. Με αφήνει να περιμένω στο τηλέφωνο, το οποίο κάποια στιγμή κλείνει. Ξαναπαίρνω σε 3', απαντά κάποια άλλη αστυνομικός, η οποία ζητά να της διηγηθώ εκ νέου τι συμβαίνει, πράγμα το οποίο έκανα, αλλά η Άμεση Δράση δεν προσήλθε.
Παράλληλα, ανοίγει η εξώπορτα της πολυκατοικίας στον αρ. 17 και βγαίνει ένας από τους κατοίκους. Εκείνη τη στιγμή βρίσκουν ευκαιρία 3-4 ειδικοί φρουροί, εισβάλλουν στην είσοδο της πολυκατοικίας και επιτίθενται σε έναν νεαρό που βρίσκεται μέσα• τον ρίχνουν κάτω, τον χτυπούν και τον τραβούν βίαια προς τα έξω. Οι κάτοικοι φωνάζουν ότι η είσοδός τους στην πολυκατοικία τους χωρίς ένταλμα είναι παράνομη και κάποιοι προσπαθούν να προστατεύσουν τον νεαρό από τα χτυπήματα. Στη συνέχεια οι ειδικοί φρουροί μετακινούνται προς τη διασταύρωση Μεσολογγίου και Τζαβέλλα, ενώ οι δυνάμεις των ΜΑΤ και πάλι προς τη διασταύρωση Μεσολογγίου και Μεταξά, δηλαδή κάτω από το σπίτι μου. Ο κόσμος διαλύεται, επιστρέφω κι εγώ στο διαμέρισμά μου. Τους ακούω και πάλι να απαντούν κοροϊδευτικά στις ύβρεις κάποιων νεαρών και να μιμούνται με ειρωνικό τρόπο τις φωνές τους.
Εν κατακλείδι,
1. επειδή θεωρώ ότι οι άνδρες των ΜΑΤ, που την ανωτέρω ημερομηνία και ώρα εκτελούσαν υπηρεσία στη διασταύρωση των οδών Μεσολογγίου και Μεταξά, εντελώς απρόκλητα, προσέβαλαν δημοσίως και ενώπιον τρίτων την τιμή και την υπόληψή μου με σεξιστικές εκφράσεις και χειρονομίες, υπερβαίνοντας τα καθήκοντά τους και προσβάλλοντάς με βάναυσα ως γυναίκα και ως πολίτη,
2. επειδή θεωρώ ότι οι ειδικοί φρουροί που εκτελούσαν υπηρεσία στον πεζόδρομο της Μεσολογγίου και Τζαβέλλα την ίδια ώρα υπερέβησαν τα καθήκοντά τους με την είσοδό τους χωρίς ένταλμα στην πολυκατοικία επί της οδού Μεσολογγίου 17 και επιτέθηκαν απρόκλητα και με βάναυσο τρόπο σε έναν νεαρό,
3. επειδή ως πολίτης ένιωσα απροστάτευτη (σημειώνω ότι την Παρασκευή, 9/10/2009, το απόγευμα, τηλεφωνικά ενημέρωσα για το επεισόδιο και το προσωπικό Γραφείο του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, από το οποίο απλώς μου απάντησαν ότι θα ενημερώσουν τον υπουργό),
4. κι επειδή θεωρώ ότι η συγκεκριμένη συμπεριφορά των ανδρών των ΜΑΤ και των ειδικών φρουρών εκθέτει το σώμα της αστυνομίας, καταθέτω τη συγκεκριμένη καταγγελία και παρακαλώ να μεριμνήσετε για τα δέοντα. Εφόσον κριθεί αναγκαίο, μπορώ να σας καταθέσω και ονόματα μαρτύρων, που ήταν παρόντες στα επεισόδια».

Τα ψιλά γράμματα της γειτονιάς
«Τα Εξάρχεια θα γίνουν σαν την Πλάκα»! Ποιος πολιτικός εκστόμισε την ουρανομήκη αυτή εξαγγελία 16 χρόνια πριν («Ε»-18/6/93); Ο υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γιώργος Βουλγαράκης, τότε (1993) που δεν είχαμε ακόμη γνωρίσει τις επιδόσεις του ως υπουργού Δημόσιας Τάξης, τις επιδόσεις του στις αγοραπωλησίες ακινήτων και τη σύμπτωση μεταξύ νομίμου και ηθικού.
Και δες πώς τα έφερε ο καιρός, να διαβάσουμε σε μια πρόσφατη ανακοίνωση οργάνωσης που δραστηριοποιείται στα Εξάρχεια (Κοινή Δράση Αλληλεγγύης) ότι ο κ. Βουλγαράκης φέρεται ως ιδιοκτήτης παλαιάς πολυκατοικίας σε κεντρικό σημείο της συνοικίας - άρα και υποψήφιος να προσπορισθεί (ο ίδιος ή κάποια υπεράκτια;) τα κέρδη από την άνοδο των αξιών ακινήτων εάν η περιοχή «καθαρίσει» από «ενοχλητικά στοιχεία».
«Πιστεύουμε ότι η αθηναϊκή γειτονιά έχει επιβιώσει, παρά την κακομεταχείριση που έχει υποστεί. Ιδιαίτερα το διαπιστώνει αυτό κάποιος στα Εξάρχεια και την Πλάκα, όπου υπάρχουν κοινωνικές σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους». Δήλωση του Θεόδωρου Πάγκαλου, τότε (18/8/94) υποψήφιου δημάρχου (έχασε από τον Δ. Αβραμόπουλο) και νυν αντιπροέδρου της κυβέρνησης.
Λίγο πριν από τον πόλεμο του '40, σε διαμέρισμα πολυκατοικίας των Εξαρχείων (Ασκληπιού-Αραχώβης) έμενε ως φοιτητής, με τη μητέρα του Σοφία, ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ανήκε σε ομάδα αριστερών-τροτσκιστών και τον παρακολουθούσε η αστυνομία του Μεταξά. Ο Ανδρέας είχε παρακαλέσει τον θυρωρό της πολυκατοικίας και του έκρυβε διάφορα έντυπα. (Η πληροφορία και όσες ακολουθούν προέρχονται από το βιβλίο του Γ. Καιροφύλα «Η ωραία Νεάπολις και τα παρεξηγημένα Εξάρχεια», εκδ. Φιλιππότη, 2002).
Στο οικόπεδο του πρώην πάρκινγκ της Ναυαρίνου, όπου οι κάτοικοι κατάφεραν πρόσφατα να δημιουργήσουν ένα πάρκο, στεγάστηκε το 1907 η πρώτη ιδιωτική κλινική της Αθήνας. Δημιουργός της, ο Μαρίνος Γερουλάνος, προστατευόμενος της βασιλικής οικογένειας και πρόγονος του νυν υπουργού Πολιτισμού Παύλου Γερουλάνου.
Η πρώτη συνάντηση ιδρυτών του ΕΑΜ έγινε στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 σε σπίτι της οδού Μαυρομιχάλη.
Πίσω από το Πολυτεχνείο, Μπουμπουλίνας και Τοσίτσα, διαδραματίστηκε στις 5/3/1943 πολύνεκρη σύγκρουση ένοπλων κατακτητών με άοπλους Αθηναίους, που διαδήλωναν διαμαρτυρόμενοι για τα σχέδια να σταλούν Έλληνες πολίτες για αναγκαστική εργασία στη Γερμανία.

«Απαιτείται κατάσταση ηρεμίας, διαλόγου και σύγκλισης»
Μια γειτονιά δεν είναι μόνον οι άνθρωποι. Είναι και τα κτίρια, οι κανόνες με τους οποίους κατασκευάζονται, οι χρήσεις που εξυπηρετούν. Με αφορμή το πολεοδομικό περιβάλλον, συζητούμε για τα Εξάρχεια με δύο πρόσωπα που ζουν στην περιοχή.
Ο Γιάννης Πολύζος είναι αρχιτέκτονας-πολεοδόμος, αντιπρύτανης του ΕΜΠ. Η λειτουργία του Πολυτεχνείου συνέβαλε στη διαμόρφωση της ατμόσφαιρας των Εξαρχείων, όχι μόνο μέσω της εξέγερσης και των εκδηλώσεων, αλλά και από τους χιλιάδες φοιτητές που επέλεγαν τη συγκεκριμένη περιοχή για κατοικία. Τον ρωτούμε για την πολεοδομική παρέμβαση που επιχειρήθηκε στην περιοχή από τη δεκαετία του '80:
«Βγήκε ένα προεδρικό διάταγμα, κυρίως για να καταπολεμήσει την αθρόα επέκταση των μπαρ, επειδή συνδέθηκαν με την εξάπλωση των ναρκωτικών. Αλλά ποτέ δεν εφαρμόστηκε ουσιαστικά. Το ζητούμενο είναι να μην απομακρυνθούν από μια περιοχή οι κάτοικοι. Εάν οι συνθήκες της αγοράς αρχίσουν να βάλλουν κατά της κατοικίας, τότε έχεις ανάγκη από τα ΜΑΤ»...
Τι ρόλο έπαιξαν οι ιδεολογικοί χώροι και το «άβατο»; «Στην Πολεοδομία δεν υπάρχει άβατο, εκτός εάν μιλούμε για γκέτο, που δημιουργούν ενδεχομένως οι κανόνες της αγοράς. Χώροι και ομάδες αρέσκονται να ελέγχουν περιοχές, αλλά σε μια πόλη δεν μπορεί να υπάρχουν χώροι όπου η έκφραση είναι λιγότερο ή περισσότερο ελεύθερη. Δεν μπορεί να υπάρχει χώρος ανομίας», λέει ο κ. Πολύζος. Και η αστυνόμευση; «Η αστυνόμευση, εάν είναι ήπια, νομίζω ότι δεν προκαλεί αντιδράσεις. Τα πράγματα δυσκολεύουν όταν γίνεται επιδεικτική και εκ των πραγμάτων θέλει να προκαλέσει την άλλη πλευρά, που αρέσκεται και εκείνη στις προκλήσεις.
Για να ασκηθεί πολεοδομική πολιτική απαιτείται κατάσταση ηρεμίας, διαλόγου και σύγκλισης που δεν είναι εμφανής»...

«Η γκετοποίηση του αναρχισμού διευκόλυνε κράτος, προβοκάτσια»
Μια φωνή που επιμένει να ακούγεται ανάμεσα στον κρότο των κλομπ και τις βιτρίνες που σπάζουν.
Ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος (ο «Κάιν» των Εξαρχείων που όμως ουδέποτε δολοφόνησε τον Άβελ) αυτοπροσδιορίζεται σήμερα «μεμονωμένο άτομο από το αναρχικό / ελευθεριακό κίνημα» και συνεχίζει να παλεύει. Τον ρωτάμε τι νιώθει για τον «μπαμπούλα» των Εξαρχείων, το «άβατο», τις αστυνομικές επιχειρήσεις, τα Εξάρχεια του μέλλοντος. Σκέφτεται και μιλά με την ίδια ένταση που κάποτε έτρεχε στους φλογισμένους δρόμους του κέντρου. «Συντροφικά και αλληλέγγυα με τους κατοίκους των Εξαρχείων ενάντια σε κάθε είδους αστυνομοκρατία και φασισμό»:
«Τελικά, δεν γίνεται να μην περάσεις από τη μυθοπλασία ή την ιδεοληψία. Η ουσία είναι να την ξεπεράσεις, μη γίνει "μόνιμη στέγη" και σε διαλύσει. Αργείς, αλλά ο χρόνος, η ανάλυση της ήττας τις κάνει σκόνη! Εμείς είχαμε το μύθο της "πρωτεύουσας", της αντίστασης στην εξουσία. Η κοινωνία κράτησε άθελά της εκείνον που εισέπραξε από το κράτος και τα ΜΜΕ που κατασκεύασαν τα Εξάρχεια σαν ένα "άβατο" και "κέντρο ανομίας και τρομοκρατίας".
Η σημερινή εικόνα των Εξαρχείων είναι αντανάκλαση των λαθών μας και της ανυπαρξίας οργάνωσης του αναρχικού χώρου. Οι διαφορές τού τότε με το τώρα -χωρίς και η δική μας "γενιά" να αποφύγει να γράψει ολέθριες πολιτικές "κληρονομιές"- είναι ποιοτικές και αντέχουν στην όποια κακοπροαίρετη σύγκριση».
«Το μεγαλύτερο λάθος είναι πως, αντί να πολιτικοποιήσουμε το φαινόμενο της "άγριας νεολαίας" (που τσακίζει το "ράμφος" της στον τοίχο των "στόχων της κυριαρχίας" και από εκεί στις φυλακές), φανήκαμε ανεπαρκείς. Ποινικοποιηθήκαμε από ομάδες με φασίζουσα και μηδενιστική δράση που με τη δράση τους στην περιοχή αλλά και στο κίνημα (οι αναρχικοί μειοψήφησαν σαν ρεύμα κι αυτό φάνηκε στον περσινό Δεκέμβρη) απαξιώσανε κάθε πιθανότητα απεύθυνσης και προσέγγισης στον ήδη ταλαιπωρημένο και παραπληροφορημένο από το κράτος κοινωνικό ιστό.
Ίδια είναι η ζημιά στα Εξάρχεια, όπου ο πολιτικός χουλιγκανισμός χρησιμοποιήθηκε σαν εργαλείο για τον υπουργό Δημόσιας Τάξης και τους "αντιεξουσιαστές φίλους" του.
Ίδια και σε όσους αφεθήκαμε ανυποψίαστοι μπροστά στην "Εξαρχειοποίηση" και γκετοποίηση του αναρχισμού γύρω από μια πλατεία που διευκόλυνε το κράτος και την προβοκάτσια του, τη λάσπη του για τους αναρχικούς, τη διασπορά της ηρωίνης για να μολύνει και να ταυτίσει με την πρέζα κάθε ελεύθερο άνθρωπο που αρνείται να "τρυπιέται" με το ναρκωτικό της εξουσίας! Ισόποση και για τον αναρχικό χώρο που σωπαίνει (εκτός από την Αναρχική Αρχειοθήκη και αυτό την τιμά), δεν παίρνει θέση απέναντι σε μια μηδενιστική και ισοπεδωτική τάση με προτάγματα που περιστρέφονται γύρω από την τυφλότητα και κινούν τον αυτοσκοπό της βίας».
«Ύστερα από χρόνια, αποστασιοποιημένα, μακριά από τα μεγάλα ή μικρά λάθη και πάθη ενός μακροχρόνιου περάσματος και δράσης από τα Εξάρχεια, θα πω αυτό που νιώθω και αφουγκράζομαι γύρω μου. Η κοινωνία έχει τόσα πολλά προβλήματα από τη βαρβαρότητα της καθημερινότητας που το τελευταίο που την ενδιαφέρει είναι τι γίνεται στα Εξάρχεια.
Και σε αυτό έχουμε και εμείς ευθύνη γιατί προσδιορίσαμε γεωγραφικά, ορίσαμε μια περιοχή, τον μικρόκοσμο μας σαν αυτοαναφορά ύπαρξης και δράσης και μάλιστα αρκετές φορές με τρόπο ελιτίστικο, αδιάλλακτο, απαξιωτικό και εχθρικό απέναντι στην κοινωνία.
Για τα προβλήματα που προκύπτουν σε συνοικίες όπως τα Εξάρχεια, το ιδανικό και το αμεσοδημοκρατικό είναι να επιλύονται με το διάλογο και την πρωτοβουλία υπεράσπισης των σχέσεων και των ισορροπιών από όλους: κατοίκους, πολιτικούς χώρους, καταστήματα, συλλογικότητες».
«Κάθε άλλο "μέτρο", όπως αυτό της επίδειξης δύναμης με όλες τις μορφές αστυνομοκρατίας, είναι παλαιά, άχρηστη και άστοχη "συνταγή" από το αρχείο επιχειρήσεων "αρετής" που εξυπηρετεί όχι μόνο το θέαμα, αλλά μπορεί να έχει τραγική κατάληξη με σφαίρες και αίμα, όπως στο παρελθόν.
Ελπίζω ύστερα από 20 χρόνια να έχουμε γίνει καλύτεροι, να έχουμε "τινάξει" τα μυαλά μας με το "δυναμίτη" της αυτοκριτικής, να μη μιλάμε για διμοιρίες, κλούβες, τάγματα εφόδου και τραμπουκισμούς που καίνε βιβλιοπωλεία, σπάνε μαγαζιά ή ξυλοκοπούν συντρόφους από αριστερές οργανώσεις, αλλά για τα Εξάρχεια όπου θα ξανακαθίσουν να εκφραστούν όλες οι απόψεις και οι ιδέες στην πλατεία χωρίς την ανασφάλεια και το φόβο που σπέρνει ο πολιτικός αυτισμός μας, το "επαναστατικό μας αλάθητο", το μίσος και η έχθρα για τον διπλανό, επειδή τολμά να καταθέτει το διαφορετικό από εμάς! Για αυτόν τον κόσμο χωρίς κανενός είδους τρόμο άλλωστε δεν αγωνιστήκαμε, γίνει δεν γίνει αύριο η επανάσταση;»...

«Η ανομία είναι αντεπαναστατική»
«Ρώτησέ την πόσες απειλές έχει δεχθεί»... «Μα τι έγινε, το πούλησε τελικά το σπίτι της;»...
Με τέτοιας μορφής πληροφορίες -δίκην ερωτημάτων- φροντίζουν να με εξοπλίσουν κάτοικοι των Εξαρχείων μαθαίνοντας ότι πηγαίνω να μιλήσω με τη συγγραφέα Σώτη Τριανταφύλλου. Λίγα μέτρα από την πλατεία Εξαρχείων και ύστερα από ένα σλάλομ ανάμεσα σε κρανοφόρους, μπρατσοφόρους και ασπιδοφόρους των ΜΑΤ μπαίνω στην πολυκατοικία της οδού Στουρνάρη.
Μιλάμε για τα Εξάρχεια τρέχοντας παράλληλα στους δρόμους των αμερικανικών μεγαλουπόλεων και της μετεμφυλιακής Ελλάδας που έχει περιγράψει στα βιβλία της. Σημειώνουμε τσιτάτα: «Η περιοχή των Εξαρχείων έχει σαφή αναφορά στα γεγονότα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Το πρόβλημα είναι ότι στα χρόνια που ακολούθησαν επιχειρήθηκε επέκταση εκείνης της ατμόσφαιρας σε ένα διαφορετικό συγκείμενο, λες και συνεχίζαμε να ζούμε σε συνθήκες χούντας».
«Φαινόμενα μικροπαραβατικότητας, όπως αυτά που καλλιεργήθηκαν στα Εξάρχεια, συναντιούνται πάντοτε τονισμένα σε συγκεκριμένους κεντρικούς θύλακες μεγάλων πόλεων (σ' αυτό που τείνουμε να ονομάζουμε στην αστική κοινωνιολογία "inner city"). Δηλαδή σημεία και περιοχές όπου κάποιος αισθάνεται ότι μπορεί να δράσει χωρίς ταυτότητα, άρα χωρίς συνέπειες (πορνομάγαζα, στέκια αγοραπωλησίας παράνομων ουσιών...)».
«Τα Εξάρχεια θυμίζουν έντονα γειτονιές των αμερικανικών μεγαλουπόλεων στα τέλη της δεκαετίας του '70, δηλαδή πριν από την πρωτοφανή άνοδο της εγκληματικότητας και την αστική ανάπλαση που ακολούθησε».
Της θυμίζουμε ότι, για πολλούς, τα ναρκωτικά «έπεσαν» σκοπίμως στα Εξάρχεια: «Δίνουμε μεγαλύτερη αξία στους μηχανισμούς σε σχέση με αυτήν που πραγματικά έχουν. Δεν πείθομαι ότι στην Ελλάδα μπορεί να γίνονται τέτοια πράγματα (εγκατάλειψη συνοικιών, οργάνωση ελεύθερης ζώνης ναρκωτικών) βάσει ενός συνολικά προαποφασισμένου σχεδίου, ώστε να υποβαθμιστεί ο χώρος και στη συνέχεια να παραδοθεί στους εργολάβους». Και οι αναρχικοί; Οι πολιτικές ομάδες;
«Πρεζάκια και μικροσυμμορίτες συνδέθηκαν με ομάδες που έχουν ορισμένες πολιτικές θέσεις (με τις οποίες δεν θα μπορούσα να διαφωνώ περισσότερο), οι οποίες ωστόσο κινήθηκαν στα όρια της νομιμότητας, σε ό,τι αφορούσε τις προθέσεις τους τουλάχιστον... Ο αναρχισμός είναι μια περιπέτεια του μυαλού απολύτως σεβαστή: κυρίως στη διάρκεια του 19ου αιώνα...».
Τελικώς, η παρουσία της Αστυνομίας στα Εξάρχεια αποκαθιστά την ασφάλεια; «Όταν ξεκίνησαν οι "επιχειρήσεις αρετής" στη δεκαετία του '80, κατέληξαν σε έναν παιδαριώδη πόλεμο, με τους ανεκπαίδευτους αστυνομικούς να αντιδρούν εναντίον των τότε θερμοκέφαλων νέων που προκαλούσαν με βρισιές, χειρονομίες και υπονοούμενα, από αυτά που ανταλλάσσουν οι άνδρες στα γήπεδα και στα αποδυτήρια», θυμάται. Και σήμερα;
«Βλέπουμε ταραχές που ξεκινούν με εναύσματα πολιτικά, ενώ σε άλλες περιπτώσεις την αφορμή μπορεί να δίνει η παρουσία μιας κλούβας γύρω από την οποία χαζολογάνε τα ΜΑΤ. Από την άλλη, καταγράφονται αντιδράσεις με τρόπο που καθιστά την παρουσία, αλλά και τη σχεδιασμένη, νηφάλια δράση της αστυνομίας, απαραίτητες. Δεν υπάρχουν ούτε η ωριμότητα ούτε οι μηχανισμοί αυτο-οργάνωσης που θα καθιστούσαν άχρηστη την αστυνομία και τις αρμοδιότητές της: οι παραβάσεις του νόμου στα Εξάρχεια είναι ποικίλες - από εκείνες του ΚΟΚ μέχρι την ύπαρξη "προστασίας" στα μπαρ...».
Και αυτόν τον ρόλο μπορεί να τον παίξει η αστυνομία; «Το σύστημα χωλαίνει ακόμη και σήμερα, καθώς οι αστυνομικές δυνάμεις που κυκλοφορούν σε τέτοιους αριθμούς δεν ασχολούνται με το εμπόριο ναρκωτικών που συνεχίζεται κανονικά στην πλατεία, ούτε με το εμπόριο γυναικών που διενεργείται λίγο πιο κάτω, γύρω από την πλατεία Ομονοίας. Η Δίωξη Ναρκωτικών δεν περνά από εδώ... Αν η χρήση ναρκωτικών είναι νόμιμη πρέπει να οργανωθεί διαφορετικά, ώστε να πέσουν οι τιμές στον δρόμο και να συγκροτηθεί ένα είδος κρατικού μονοπωλίου. Με αυτό τον τρόπο οι χρήστες δεν θα εξαθλιώνονται...».
«Δεν έχουμε ανάγκη τη νοοτροπία του μπάτσου αλλά την παρουσία μιας μητροπολιτικής αστυνομίας. Πώς θα ήταν δηλαδή σήμερα τα πράγματα στην κοινωνία χωρίς την, έστω και αόριστη, απειλή της τιμωρίας, αυτής της διαδικασίας που ονομάζεται "επιβολή του νόμου;"» αναρωτιέται η Σώτη Τριανταφύλλου. Απέναντι όμως σε έναν «μπάτσο» δεν δικαιολογείται η επαναστατικότητα;
«Όταν συλλαμβάνονται κάποιοι (δικαίως; αδίκως; ποτέ δεν μαθαίνουμε) οργανώνεται αμέσως διαμαρτυρία και διαδήλωση για την απελευθέρωσή τους. Θεωρώ πολιτικό εξευτελισμό το να συνδέεται η πολιτική δράση με τον μη σεβασμό του ποινικού κώδικα. Ο επαναστάτης είναι επαναστάτης όταν σέβεται τον εαυτό του και τους άλλους: ο βανδαλισμός δεν προβλέπεται παρά μόνο στις σπάνιες ιστορικές στιγμές όπου η νομιμότητα δίνει τη θέση της σε μια καινούργια. Η ανομία είναι αντεπαναστατική». Όμως πολλές φορές αποδεικνύεται ότι άνθρωποι συλλαμβάνονται αδίκως, αντιλέγουμε. «Παρατράγουδα σημειώνονται. Αλλά υπάρχουν σοβαρότερα προβλήματα από την απειλή να περάσω ορισμένες ώρες στη ΓΑΔΑ, εκ λάθους ή από υπερβολικό ζήλο ενός αστυνομικού».
«Δεν είμαστε αθώοι για τη σημερινή κατάσταση», επιμένει η Σώτη Τριανταφύλλου. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη είναι; «Ο κ. Χρυσοχοΐδης κατέβασε στρατό στα Εξάρχεια για να ικανοποιήσει τους ψηφοφόρους του και γιατί "κάτι" έπρεπε να κάνει. (Ο καθένας κάνει ό,τι μπορεί...) Είναι φυσικό να δημιουργείται άσχημη ψυχολογία: εξίσου άσχημη ψυχολογία δημιουργούν η ανομία και το υποτιθέμενο "άβατο" που υπαινιχτήκαμε πιο πάνω.
Χρειάζεται επανεξέταση των ρόλων. Να υπερβούμε τα στερεότυπα για το καλό και το κακό. Να μηδενίσουμε το κοντέρ στη μικροκοινωνία μας. Αλλά για να δούμε καθαρά τα πράγματα χρειάζεται ευταξία. Το μετεμφυλιακό μίσος δεν οδηγεί πουθενά. Ίσως φταίνε οι μεταφράσεις των μαρξιστικών κειμένων: το αναφέρω χαμογελώντας, αλλά το εννοώ... Η φιλοσοφία του κοινωνικού μίσους οδηγεί σε φαρσικές καταστάσεις. Το ζήτημα δεν είναι να κόψουμε τους βιομηχάνους σε κομματάκια και να τα σκορπίσουμε στον αέρα». Για τους συγγραφείς υπάρχει αντίστοιχο ζήτημα απειλής;
«Έχω δεχτεί απειλές σε διάφορες περιπτώσεις και στιγμές. Ειλικρινά, δεν δίνω δεκάρα. Μου είπαν ακόμη ότι θα την πάθω σαν την Κούνεβα (από την ανάποδη), επειδή υποστηρίζω τον νόμο και την τάξη. Είμαι μεγάλη γυναίκα, έχω ζήσει πολλά, δεν φοβάμαι κανέναν και τίποτα. Αυτά είναι αστεία πράγματα...».

«Είναι κάτι σαν το γαλατικό χωριό»
«Τα Εξάρχεια είναι η πιο ανθρώπινη, η πιο ζωντανή γειτονιά στο κέντρο της Αθήνας. Αγαπημένη και όμορφη γειτονιά. Με τον λόφο της, τους πεζόδρομους, την Καλλιδρομίου της. Με τους κατοίκους της που αποτελούν μια μικρή ανοιχτή κοινωνία με ευαισθησίες και χιούμορ. Κι ένα μεγάλο «ελάττωμα»: να αντιστέκεται.
Είναι κάτι σαν το γαλατικό χωριό για το κράτος, το οποίο κάνει ό,τι μπορεί για να εξαναγκάσει τους αμετανόητους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, τα στέκια τους, τις δραστηριότητές τους, ώστε να απομείνει η περιοχή καθαρή και αμόλυντη στα χέρια εταιρειών και λοφτ κατοικιών. Άλλοτε ρίχνοντας ναρκωτικά με το τσουβάλι, όπου από τη μια στιγμή στην άλλη γέμισαν οι δρόμοι με εξαρτημένα παιδιά-ζόμπι, και άλλοτε με τις γνωστές επιχειρήσεις-σκούπα της Αστυνομίας, ρίχνοντας δακρυγόνα και ξύλο πάλι με το τσουβάλι. Δεν τσιγκουνεύεται σε τέτοια το κράτος. Αλήθεια, για ποιο άβατο μιλούν; Κάθε τρεις και λίγο οι κλούβες και τα ΜΑΤ είναι παντού, τρομοκρατώντας τους πάντες. Ανέκαθεν τα Εξάρχεια ήταν η περιοχή που μπορούσες να κυκλοφορήσεις οποιαδήποτε ώρα της μέρας ή της νύχτας χωρίς τον παραμικρό κίνδυνο. Η ανασφάλεια και ο φόβος κάνουν την εμφάνισή τους μαζί με την αστυνομία. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθείς με ανοιγμένο κεφάλι γιατί κάθεσαι στο καφενείο της γειτονιάς σου. Από την άλλη, ζώντας κανείς στα Εξάρχεια, ζει στην καρδιά των γεγονότων που λένε. Βγαίνεις για μια βόλτα και ενημερώνεσαι για ό,τι συμβαίνει στην πολιτική, για ό,τι καινούργιο κάνει την εμφάνισή του στη μουσική, τον κινηματογράφο, τις Πλήρης  στοίχισηεκδόσεις, πηγαίνοντας παντού με τα πόδια. Η πληροφόρηση είναι παντού. Στα συνθήματα και στις εφημερίδες τοίχου, στις αφίσες-έργα τέχνης, στα διάφορα λουκ των ανθρώπων. Όταν λοιπόν απαντούσα "Εξάρχεια", στην ερώτηση "Πού μένεις;", έβλεπα έναν ψιλοπανικό στα μάτια κάποιων που καταπίνουν αμάσητα όσα τους σερβίρονται και έκανα φιλότιμες προσπάθειες να εξηγήσω την κατάσταση. "Γιατί δεν μένεις κάπου πιο ήσυχα;". Δεν τη θέλω αυτή την ησυχία-αδιαφορία. Ελπίζω στη διαρκή αντίσταση των κατοίκων και των ομάδων που ανησυχούν, μέχρι την οριστική απομάκρυνση της τρομο-αστυνομίας από την περιοχή».
Β. Τζώρτζη, επί χρόνια κάτοικος της περιοχής

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=95120

Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2009

Τι σχέση έχουν τα Στρουμφάκια και ο …Μαρξ;


«Σύμφωνα με την εργασία του J. Marc Schmidt 'Socio-Political Themes in the Smurfs', τα Στρουμφάκια δεν είναι παρά το πρότυπο μιας μαρξιστικής (ουτοπικής;) κοινωνίας. Ιδού τα κυριότερα σημεία της (μεταφρασμένα και διασκευασμένα όπου χρειάζεται):
Το Στρουμφοχωριό είναι το ιδανικό μοντέλο μιας σοσιαλιστικής κομμούνας. Είναι αυτάρκες, και η γη δεν ανήκει σε άτομα, αλλά σε ολόκληρη την κομμούνα που αποτελούν τα Στρουμφάκια, αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η λέξη 'ανήκει'.
Ο Μπαμπα-Στρούμφ συμβολίζει τον Καρλ Μαρξ: δεν είναι ο αρχηγός των Στρουμφ, αλλά ένα ίσο μέλος, το οποίο τα υπόλοιπα Στρουμφ σέβονται για την ηλικία και τη σοφία του. Άλλωστε, και λόγω του παρουσιαστικού του (γενειάδα κλπ.) θα μπορούσε να θεωρηθεί και μια καρικατούρα του Καρλ Μαρξ. Επίσης, φοράει κόκκινη φόρμα, το παραδοσιακό χρώμα του σοσιαλισμού (όχι στην Ελλάδα). Ο Σπιρτούλης (Brainy Smurf) συμβολίζει τον Τρότσκι: Είναι ο μόνος στο χωριό που μπορεί να προσεγγίσει τη σοφία του Μπαμπα-Στρουμφ και είναι στοχαστής. Με τα στρογγυλά του γυαλιά, μας κάνει να σκεφτούμε ότι αποτελεί εν ταυτώ και μια καρικατούρα του Τρότσκι. Συχνά βρίσκεται απομονωμένος, γελοιοποιείται και εκδιώκεται από το χωριό για τις ιδέες του. Φυσικά, ο Τρότσκι εξορίστηκε από την ΕΣΣΔ.
Παρά τα διαφορετικά επαγγέλματα και ιδιότητες που έχουν τα Στρουμφάκια, όλα είναι απολύτως ίσα. Μπορεί οι ασχολίες ορισμένων Στρουμφ, όπως των Farmer Smurf, Handy Smurf (ο γνωστός Προκόπης) κλπ. να είναι πιο σημαντικές από άλλων, όπως των Clumsy Smurf (Σκουντούφλης), Grouchy Smurf (Γκρινιάρης) και Lazy Smurf (Χουζούρης), όμως δεν φαίνεται να υπάρχει το αίσθημα ότι κάποια Στρουμφ είναι ανώτερα ή κατώτερα από άλλα εξαιτίας της ασχολίας ή των ικανοτήτων τους -τελικά όλοι είναι πρωτευόντως Στρουμφ!!
Από οικονομικής άποψης, το Στρουμφοχωριό είναι μια κλειστή αγορά. Δεν υπάρχουν χρήματα και όλα τα αγαθά είναι κτήμα της κομμούνας. Όλοι είναι εν ταυτώ εργάτες και ιδιοκτήτες. Τα Στρουμφ απορρίπτουν την ιδέα της ελεύθερης αγοράς, με την απληστεία και τις ανισότητες: η κομμούνα είναι πιο σημαντική από τα υποκείμενα. Το όλο είναι κάτι περισσότερο από το απλό άθροισμα των μερών.
Όλα τα στρουμφάκια απευθύνονται το ένα στο άλλο με τον ίδιο τίτλο, ήτοι 'στρουμφ', ενώ και στο πρωτότυπο αγγλικό κείμενο όλα τα ονόματα περιέχουν το συνθετικό 'στρουμφ'. Αυτό θυμίζει πολύ τη χρήση της κλητικής προσφώνησης 'σύντροφε' στα σοσιαλιστικά κράτη.
Προς ενίσχυση της ιδέας της πλήρους ισότητας, όλα τα Στρουμφάκια φορούν την ίδια λευκή φόρμα εργασίας, που μαζί με τα καπελάκια και το μπλε δέρμα θυμίζει πολύ τη στολή εργασίας του Μάο, πολύ διαδεδομένη στη Μαοϊκή Κίνα.
Μέσα στο πνεύμα του γνήσιου Μαρξισμού, τα Στρουμφάκια είναι άθεοι. Δεν υπάρχει θεός, και δεν υπάρχει στρουμφάκι-παπάς. Υπάρχουν μόνο οι πραγματικές δυνάμεις της φύσης και της φυσικής, που αντιπροσωπεύονται μεταφορικά από τους χαρακτήρες της Μητέρας Φύσης και του Πατέρα Χρόνου. Ακόμη, η μαγεία, όπου αυτή χρησιμοποιείται, αποτελεί απλό εργαλείο, χωρίς να χρησιμεύει για κάποια υπερφυσική ερμηνεία του Σύμπαντος.
Ο κακός μάγος Δρακουμέλ ή Γκαργκαμέλ (Gargomel) συμβολίζει τον καπιταλισμό. Ενσαρκώνει βασικά όλα τα κακά του καπιταλισμού. Είναι άπληστος, δεν ορρωδεί προς ουδενός και ενδιαφέρεται μόνο για την προσωπική του καλοπέραση. Αυτό συμβαίνει όταν το άτομο καθιστά τον εαυτό του πιο σημαντικό από την κοινωνία μέσα στην οποία ζει. Όχι τυχαία, δεν είναι πάρα ένας τρελός γέρος χωρίς πραγματικούς φίλους.
Τί θέλει να κάνει ο Δρακουμέλ με τα Στρουμφάκια; έχει δύο ιδέες: η πρώτη είναι να τα φάει. Αυτό είναι ασυνήθιστο, καθώς τα Στρουμφ είναι μικρά και σπάνια και δεν θα τον χορτάσουν. Υπάρχει μια μεταφορική ερμηνεία: θέλει να εξαλείψει το σοσιαλισμό, όπως η δύση ήθελε να εξαλείψει την ΕΣΣΔ και τους δορυφόρους της κατά τον Ψυχρό Πόλεμο, ακολουθώντας κυκλωτική τακτική αποκλεισμού. Η δεύτερή του ιδέα (ως γνήσιου καπιταλιστή) είναι να μετατρέψει τα στρουμφάκια σε εμπόρευμα. Όπως κάθε καπιταλιστής κατά το πρότυπο του Adam Smith βρίσκεται στη φυσική του κατάσταση, να θέλει δηλ. όσα περισσότερα χρήματα μπορεί να αποκτήσει.
Ο Δρακουμέλ είναι κακός, ψυχρός και τελείως κενός ως άνθρωπος. Αυτό συμβαίνει γιατί στη ζωή του δεν υπάρχει τίποτε άλλο από την ασταμάτητη αναζήτηση απόκτησης πλούτου και αγαθών.
Η γάτα του Δρακουμέλ, η Ψιψινέλ (Azrael) συμβολίζει το εργάτη μέσα στην ανελέητη κοινωνία της ελεύθερης οικονομίας, το σπίτι δηλ. του Δρακουμέλ. Δεν διαμαρτύρεται, αλλά δεν έχει και δικαίωμα να παραπονεθεί. Δεν μπορεί να διαπραγματευτεί την αμοιβή του: τρώει ό,τι του πετάει ο αφέντης του. Είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση από το Δρακουμέλ, και μεταφορικά αποτελεί το προλεταριάτο, ενώ ο Δρακουμέλ τη μπουρζουαζία. Η Ψιψινέλ γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Ρισκάρει τη ζωή της μαχόμενη και κυνηγώντας για τον αφέντη της, και δεν έχει τη διανοητική ικανότητα να αμφισβητήσει το status quo -όπως ακριβώς συνέβαινε παλαιότερα, που οι εργάτες υπέμεναν τη μοίρα τους επί αιώνες, γιατί δεν είχαν πρόσβαση στην εκπαίδευση, και δεν είχαν άλλη εναλλακτική από τη δουλειά για τα αφεντικά.
Πάντως, τα Στρουμφάκια δεν αποτελούσαν προπαγάνδα υπέρ της ΕΣΣΔ: η κοινωνία τους δεν έχει σχέση με το είδος του 'σοσιαλισμού' που εφαρμοζόταν στην ΕΣΣΔ, αλλά αποτελεί μια καθαρά ουτοπική μαρξιστική κοινωνία. Αυτό γίνεται φανερό και από την έλλειψη στρατού η αστυνομίας στο Στρουμφοχωριό! Στις σπάνιες περιπτώσεις που χρειάζεται, συγκροτούν δική τους πολιτοφυλακή για να αντιμετωπίσουν απειλές. Πέρα από αυτό αποτελούν το ακριβώς αντίθετο του αστυνομικού κράτους.»

http://maltakias.blogspot.com/2009/02/blog-post_9121.html

Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2009

Ο Ιαβέρης, οι άθλιοι ξένοι και η κρατική εξουσία


Στο ταξί, σε στιγμές κυκλοφοριακής συμφόρησης, ο οδηγός αγόρευε για τους ξένους που έχουν πλημμυρίσει τη χώρα.
Έδωσε μια εικόνα: «Αν στο σπιτάκι σου μένετε τέσσερις άνθρωποι και χωρίς να σας ρωτήσει έλθει να εγκατασταθεί κι ένας ακόμη, δεν θα τον διώξετε; Δεν συμφωνώ με μέτρα σκληρά κι απάνθρωπα, αλλά πάντως χρειαζόμαστε καλύτερη φύλαξη στα σύνορα, ώστε να μη δημιουργείται το πρόβλημα».
Άκουσα τον επιβάτη να απαντά πως ναι, φύλαξη των συνόρων χρειάζεται, αλλά πάντοτε κάποιοι θα ξεφεύγουν• δεν θα άφηνε τον ξένο να εγκατασταθεί στο δικό του σπίτι, αλλά ήθελε να μπορεί κι εκείνος να κυκλοφορεί στους δρόμους χωρίς να κρύβεται, να μη φοβάται να επισκεφθεί το νοσοκομείο αν είναι άρρωστος, κάπως να επιβιώνει. Η άφιξη διέκοψε μια συζήτηση για αδιέξοδα και ευθύνες.
Οπωσδήποτε, διάφορες ευθύνες μπορεί κανείς να αποδώσει για τη σημερινή κατάσταση των «λαθραίων» στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Αστυνομία, στο Λιμενικό κ.λπ. Ο ίδιος ο εγκλωβισμένος πολίτης, που φοβάται και σκληραίνει, δεν είναι αμέτοχος ευθυνών. Η Ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα λαϊκής αναζήτησης αποδιοπομπαίων τράγων. Σωστό όμως είναι, να προτάσσουμε τις άνωθεν ευθύνες και μάλιστα, για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, τις δικές μας σε σχέση με εκείνες των άλλων. Γι' αυτό θα προσπαθήσω να αναφερθώ σε λάθη των ομοτέχνων: παραγωγών, εφαρμοστών και δασκάλων μιας περίεργης δικαιοσύνης.
Σαν αράχνη, σήμερα, ο φορέας της έννομης τάξης έχει υφάνει ένα φοβερό ιστό: εγκλήματα εισόδου και εξόδου από τη χώρα, καθώς και διευκόλυνσης παραμονής των «λαθρομεταναστών», παράγουν κοινωνικό αποκλεισμό, δυστυχία, αρρώστια, παραβατικότητα και αναταραχή. Όποιος εισέλθει στη χώρα αυθαίρετα, αντιμετωπίζεται σαν άνθρωπος χωρίς δικαιώματα, όποιος τον βοηθά να επιβιώσει εξισώνεται με δουλέμπορο. Οι απελάσεις και οι απορρίψεις αιτήσεων ασύλου είναι αθρόες, οι περισσότερες χωρίς δικαστική εγγύηση και παρεμβολή1. Η ισχύουσα νομοθεσία για την οικογένεια, εξάλλου, ευνοεί το κριτήριο της καταγωγής (ομογένεια), αδιαφορώντας για αλλόφυλους γεννημένους και μεγαλωμένους στη χώρα μας και δημιουργώντας πρόσφορες συνθήκες για βιομηχανίες πλαστών ελληνοποιήσεων.
Ποιος αμφισβητεί τώρα ότι η νομική διαμόρφωση ενός κόσμου ανθρώπων χωρίς ταυτότητα, χωρίς στέγη (οι εκμισθωτές διώκονται), χωρίς περίθαλψη (οι νοσοκομειακοί οφείλουν να αναφέρουν στην Αστυνομία) είναι μια εκρηκτική ύλη στα θεμέλια του κοινωνικού χώρου; Ο «λαθρομετανάστης» για να επιβιώσει έχει ως μόνη διαθέσιμη διέξοδο την ένταξη σε συμμορίες. Βλέπει στο πρόσωπο της έννομης τάξης έναν Ιαβέρη και στο πρόσωπο των μαφιόζων τον σωτήρα του. Έτσι, τα κυκλώματα βρίσκουν απελπισμένους για στρατολόγηση και οι Δεκέμβριοι πολεμιστές2. Στο όνομα ποιας άραγε προστασίας υφαίνεται ο φοβερός ιστός;
Αξίζει να προσέξουμε ένα τουλάχιστον σημείο: το πλέγμα της ποινικοποίησης γύρω από την κίνηση και παραμονή των ξένων έχει αναπτυχθεί ιδίως στο όνομα της προστασίας της δημόσιας τάξης και της πολιτειακής εξουσίας. Πώς όμως καταλαβαίνουν τη δημόσια τάξη όσοι παράγουν ή εξορθολογίζουν το πλέγμα αυτό; Οι απόψεις που επικρατούν θεωρούν τη δημόσια τάξη σαν μια κατάσταση υποταγής στους κανόνες. Στην καλύτερη περίπτωση πιστεύουν ότι αυτή η τάξη δύσκολα ορίζεται και επομένως έγκυρα επινοείται. Την πολιτειακή εξουσία εξάλλου την περιγράφουν σαν μια ικανότητα και δύναμη επιβολής, σταθερά προσανατολισμένη προς την ασφάλεια.
Αναμφίβολα, η δημόσια τάξη είναι έννομη και η κρατική εξουσία διαθέτει -και χρειάζεται να διαθέτει- δύναμη εξαναγκασμού. Στο δημοκρατικό κράτος δικαίου, ωστόσο, η τάξη δεν είναι απλώς μια κατάσταση σταθερότητας και ασφάλειας, «αλλά εκείνη η κατάσταση της κοινωνικής ειρήνης, που χάρη στη δημόσια εγγύηση της απόλαυσης των συνταγματικών ελευθεριών επιτρέπει την ισότιμη απόλαυσή τους από όλους τους φορείς τους»3. Η δημόσια τάξη δηλαδή εγγυάται μια ζωή αξιοπρεπή4, που δεν μοιάζει με εκείνη στα γκέτο των δύστυχων που κρύβονται. Όσο για την πολιτειακή (κατ' άλλους κρατική) εξουσία, αυτή δεν νομιμοποιείται σαν «επιβολή για την επιβολή»: οι Αρχές δρουν μέσα στο συνταγματικό πλαίσιο που κατοχυρώνει ατομικά δικαιώματα, τα υπηρετούν αλλά και οριοθετούνται από αυτά.
Σε κράτη που δεν είναι αυταρχικά, επομένως, πυρήνας της δημόσιας τάξης και αγαθό άξιο προστασίας δεν είναι η κατάσταση υποταγής στους κανόνες, αλλά η ένταξη: ένταξη θεσμική και κοινωνική. Η πολιτειακή εξουσία επίσης νομιμοποιείται όχι ως ακραιφνής ικανότητα επιβολής, αλλά ως εργαλείο δημοκρατίας και δικαιϊκού πολιτισμού. Αντίστροφα: όποιος με τους κανόνες του παράγει αντί της κοινωνικής συνοχής τον κοινωνικό αποκλεισμό, βλάπτει την κοινωνική ειρήνη και δημιουργεί κινδύνους για το σύστημα ένταξης στην πολιτειακή εξουσία.
Εν τέλει, οι δημιουργούμενες από την έννομη τάξη στρατιές των χωρίς χαρτιά, προσωπικότητα και περίθαλψη «λαθραίων», καθώς και οι κατασκευές συνενόχων που τόλμησαν να βοηθήσουν τη στοιχειώδη επιβίωσή τους, δεν περιγράφουν καρπούς νομοθετικής ευρυθμίας, αλλά μια ανάλγητη καταστροφή του κοινωνικού ιστού. Με την κατασκευή αποκλεισμένων, η ικανότητα επιβολής μιας φιλελεύθερης και δημοκρατικής εξουσίας και η ασφάλεια αποσαθρώνονται. Με δυο λόγια, μια νομοθεσία με περιττές ή δυσανάλογα βαριές ποινικοποιήσεις σε βάρος των «λαθραίων» παράγει περισσότερους κινδύνους απ' όσους αποσοβεί.
Ρητορική ερώτηση: πόση πρακτική ισχύ έχουν οι παραπάνω ιδέες; Θα αλλάξει μήπως η στάση του νομοθέτη, επειδή θα αναγνωριστεί ως στόχος των ρυθμίσεων αντί της υποταγής η ένταξη στην πολιτειακή και στην κοινωνική τάξη; Γνωστή η απάντηση, ότι οι αλλαγές δεν έρχονται με επιφοιτήσεις πνεύματος, αλλά ως προϊόντα διεκδικήσεων και διεργασιών που καταγράφονται από καιρό. Η αναγνώριση των δημοκρατικών και δικαιοκρατικών αξιών βοηθά να καταρριφθούν τα πλαστά ιδεολογήματα και τα προσχήματα και να παρακαμφθούν τα κοινωνικά αδιέξοδα. Συνθήκη όχι ικανή, αλλά αναγκαία.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Σύγκριση ποινικής και διοικητικής απέλασης: Ν. Χατζηνικολάου, Η απέλαση (2006) 108 κε.
2. Σ. Βιδάλη, Αρθρο, ΒΗΜΑ, 4/10/2009.
3. Ι. Καμτσίδου, Η επιφύλαξη υπέρ του νόμου (2001) 121.
4. Βλ. και Α. Καΐση, Εκφάνσεις της δημόσιας τάξης (2003) 9.

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=91798