Αυτοκινητάκια ακούνητα και απούλητα

Ο Φέρντιναντ Ντουντενχέφερ είναι κάτι σαν το «γκουρού της Οικονομίας» σε ό,τι αφορά τα θέματα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Αυτό είναι και το αντικείμενο του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Γκελζένκιρχεν στην περιοχή που χτυπά η καρδιά της γερμανικής βιομηχανίας. Οι προβλέψεις του αυτό το διάστημα φιγουράρουν συχνά στα πρωτοσέλιδα του γερμανικού Τύπου και κάνουν τις καρδιές πολλών να χτυπούν ανήσυχα. «Η αυτοκινητοβιομηχανία τρέχει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες κατευθείαν στην ύφεση», είναι η πρόβλεψη του καθηγητή. Μέσα στην επόμενη δεκαετία, από τις σημερινές 750.000 θέσεις εργασίας του τομέα θα έχουν χαθεί περίπου 100.000. Ανάλογα δυσοίωνες είναι και οι προβλέψεις του για το εμπορικό κομμάτι του κλάδου που απασχολεί περίπου άλλες 350.000 εργαζομένους και είναι πιθανό να υποχρεωθεί μέσα στην επόμενη διετία σε περικοπές προσωπικού που θα αγγίξουν το 20%.
Το όχημα-καμάρι της γερμανικής βιομηχανίας μοιάζει να κινείται πλέον με ξεφούσκωτα λάστιχα. Σταδιακά βουλιάζει σε μια κρίση που δεν μπορούσε να φανταστεί, ούτε καν την περίοδο που η τιμή του πετρελαίου είχε εκτοξευτεί στα ύψη και το περιοδικό «Σπίγκελ» έβγαινε με εξώφυλλο ένα μπιτόνι βενζίνης στα πρότυπα ενός πανάκριβου αρώματος. Πάνω από 6 εκατομμύρια αυτοκίνητα το χρόνο κατασκευάστηκαν πέρυσι στη Γερμανία. Πάνω από 3 εκατομμύρια πωλήσεις περίμεναν οι αντιπρόσωποι για φέτος. Στο μεταξύ, η εκτίμησή τους φαίνεται ότι είναι ουτοπική.
Όπως και στον υπόλοιπο πλανήτη, η αυτοκινητοβιομηχανία ήταν η πρώτη μετά τις τράπεζες και τα διάφορα χρηματοοικονομικά ιδρύματα που ένιωσε το μέγεθος της κρίσης. Και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, επιχειρήσεις που είχαν συνηθίσει να κλείνουν το οικονομικό έτος με διψήφια νούμερα κερδών βρίσκονται τώρα στη δυσάρεστη θέση να εκλιπαρούν για κρατική ενίσχυση και σωτηρία...
Ειδικά στην Αμερική, τα αρνητικά ρεκόρ σπάνε το ένα μετά το άλλο. Τον περασμένο Σεπτέμβριο οι πωλήσεις έπεσαν κάτω από το ένα εκατομμύριο, για πρώτη φορά έπειτα από δεκαετίες. Και δεν είναι μόνο η μείωση των πωλήσεων. Από τη μία, οι καταναλωτές, θορυβημένοι από τις εξελίξεις, δείχνουν να στρέφονται ολοένα και πιο έντονα προς φθηνότερα και μικρότερα μοντέλα, τα οποία και αφήνουν μικρότερα περιθώρια κέρδους στον κατασκευαστή.
Από την άλλη, οι πρώτες ύλες παραμένουν ακριβές και η έλλειψη ρευστότητας δημιουργεί πρόβλημα σε εταιρίες που πρέπει να συνάψουν από τις αρχές του επόμενου χρόνου νέες συμφωνίες με τους προμηθευτές τους.
Η κρίση όμως επιδρά και στην πρακτική των πωλήσεων. Οι επιχειρήσεις προωθούσαν περίπου το ένα τρίτο των πωλήσεών τους μέσω leasing και δανείων που συχνά αναλάμβαναν δικές τους τράπεζες. Η κρίση του τραπεζικού τομέα έχει στενέψει και εδώ τα περιθώρια ελιγμών. Η «στάση εργασίας» στις διατραπεζικές συναλλαγές ανεβάζει τα επιτόκια και δημιουργεί αυξημένες ανάγκες για ρευστό που δεν υπάρχει.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η δυσκολία παροχής δανείων προς τους καταναλωτές, που αναμένεται να «εξαπλωθεί» σε όλη την Ευρώπη, θα περιορίσει ακόμα περισσότερο τις πωλήσεις.
Tι κάνουν προς το παρόν οι μεγάλες επιχειρήσεις με τους καλοπληρωμένους συμβούλους για να τα αντιμετωπίσουν όλα αυτά; Παίρνουν κάποια προσωρινού χαρακτήρα μέτρα, περιμένουν τη βοήθεια του κράτους και ελπίζουν σε τέλος της ύφεσης.
Η OPEL αναγκάστηκε να κλείσει για μερικές εβδομάδες τα εργοστάσιά της στο Μπόχουμ και το Άϊζεναχ, ενώ μελετά σοβαρά το ενδεχόμενο της εφαρμογής του 30ώρου για να αποφύγει προς το παρόν απολύσεις.
Η BMW, η οποία έτσι κι αλλιώς είχε ανακοινώσει μείωση θέσεων εργασίας, υπολογίζει ότι θα πουλήσει φέτος 20 έως 25 χιλιάδες λιγότερα αυτοκίνητα.
Μειώσεις παραγωγής και αναδιάρθρωση αναγκάστηκε να κάνει και η Daimler, που «σώθηκε» εν μέρει από το γεγονός ότι πήγαν καλύτερα κάποια φθηνότερα μοντέλα της.
Η Volkswagen δηλώνει ότι δεν έχει μειώσει προς το παρόν την παραγωγή της αλλά αλλάζει το μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό της. Επίσης, σταμάτησε για μία εβδομάδα την παραγωγή του εργοστασίου της SKODA και κατέβασε και κατά 5% τους ρυθμούς παραγωγής της επίσης θυγατρικής της SEAT.
Στη Σουηδία η VOLVO μιλά για «κόψιμο» 3.500 θέσεων εργασίας, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των χαμένων θέσεων μαζί με προηγούμενες ανάλογες αποφάσεις στις 6.000.
Χιλιάδες θέσεις εργασίας έκοψε και η γαλλική Peugeot με το επιχείρημα ότι αλλιώς κινδυνεύουν όλοι οι 200.000 εργαζόμενοι.
Οι χριστουγεννιάτικες διακοπές θα έχουν λοιπόν μεγαλύτερη διάρκεια για τους εργαζομένους του κλάδου σε ολόκληρη την Ελλάδα. Διακοπές υποχρεωτικές εννοείται και
άνευ πληρωμής.
Το πρόβλημα είναι ότι μέσα στη δίνη της κρίσης δείχνει να απουσιάζει πλήρως η ιδέα για μια άλλη γραμμή πλεύσης που θα μπορούσε να αναζωογονήσει μεσοπρόθεσμα τον κλάδο. Λείπει η έμπνευση για μια στρατηγική αλλαγής πορείας. Αυτό όμως θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες για ολόκληρη την οικονομία και αποτυπώνεται στη γλαφυρή διατύπωση ενός άλλου οικονομολόγου, του Ρούντολφ Χίκελ, «όταν βήχει η αυτοκινητοβιομηχανία, παθαίνει πνευμονία μια σειρά άλλων κλάδων». Ανήσυχος εμφανιζόταν και ο Γερμανός επίτροπος για θέματα Βιομηχανίας Γκίντερ Φερχόιγκεν, ο οποίος έχει στο παρελθόν δώσει αρκετές μάχες μέσα στην Κομισιόν για το καλό της...αυτοκίνησης: «Αν δεν βγούμε γρήγορα από αυτή τη στενωπό, τότε θα έχουμε να κάνουμε με μεγάλη αύξηση της ανεργίας».
Τα μέχρι τώρα σχέδια κινούνται απλά σε μια λογική παροχής κινήτρων για να ανέβουν και πάλι οι πωλήσεις. Κανείς όμως δεν μοιάζει να σκέφτεται πως οι φοβισμένοι καταναλωτές θέλουν κάτι παραπάνω από «εκπτώσεις» για να βάλουν πάλι το χέρι στην τσέπη, την ώρα που πολιτικοί και οικονομολόγοι τούς προειδοποιούν να είναι προετοιμασμένοι για τα χειρότερα. Από την άλλη, πολλοί συντηρητικοί, κυρίως πολιτικοί, ζητούν να χαλαρώσουν οι περιορισμοί των ρύπων για να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω οι βιομηχανίες. Ανάμεσα στους «πρωτοπόρους» αυτής της ιδέας, ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Χορστ Ζέεχοφερ, που ανάγκασε σε παρέμβαση τον υπουργό Περιβάλλοντος στο Βερολίνο, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος και χαρακτήρισε δημόσια λάθος το να αλλάξει τώρα η Ε.Ε. πολιτική για το κλίμα. Απροσδόκητη ενίσχυση έλαβε ο Γκάμπριελ και από κάποιους εκπροσώπους της βιομηχανίας γενικότερα που παραδέχτηκαν ότι οι περίοδοι των κρίσεων θα ήταν ίσως οι ιδανικές για να μελετήσει κανείς σοβαρά το πέρασμα σε νέες φιλικότερες προς το περιβάλλον πολιτικές.
Η κρίση της αυτοκινητοβιομηχανίας θα μπορούσε, για παράδειγμα, να αποτελέσει ένα κίνητρο και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις για να αναπτύξουν νέες καθαρότερες τεχνολογίες, να περιορίσουν τις εκπομπές ρύπων. Η πολιτική θα μπορούσε να τους πιέσει εντονότερα προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά αυτό προς το παρόν δεν φαίνεται να συμβαίνει. Ο Φερχόιγκεν, που ποτέ δεν ήταν υπέρ των μεγάλων βημάτων και των υψηλών προστίμων, επισημαίνει με μια δόση προσποιητής αφέλειας ότι ο κόσμος αισθάνεται ανασφάλεια γιατί δεν έχει ακόμα κατανοήσει τι θα ισχύσει ακριβώς σε δύο ή τρία χρόνια. Θα κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη αυτοί που μολύνουν περισσότερο την ατμόσφαιρα; Ή θα κάνουμε πάλι ένα βήμα πίσω και θα ξεχάσουμε όλες τις μεγαλεπήβολες διακηρύξεις προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την τωρινή κρίση;
Η ελπίδα των μεγάλων εταιριών έχει εναποτεθεί μέχρι τώρα όχι στην ανάπτυξη νέων καθαρότερων οχημάτων αλλά στο άνοιγμα των αγορών της Κίνας, της Ινδίας, της Ρωσίας. Αυτή τη στιγμή στον πλανήτη υπολογίζεται ότι κυκλοφορούν 700 εκατομμύρια οχήματα. Αν Ινδοί και Κινέζοι φτάσουν σε τρεις δεκαετίες σε κατά κεφαλήν ποσοστά ανάλογα με της Δύσης, τότε θα έχουμε έναν τετραπλασιασμό αυτού του ρυθμού. Και μαζί με το αυτοκίνητο πιθανότατα θα μας δίνουν και μια συσκευή σετ, μάσκα και φιάλη οξυγόνου, αφού ο αέρας δεν θα είναι πλέον αναπνεύσιμος. Υπερβολικό; Ίσως. Αλλά θα έχετε ακούσει όλοι για το ανίκητο νέφος του Πεκίνου σε μια χώρα που αντιστοιχούν μόλις 3 οχήματα ανά 100 κατοίκους. Τι θα γίνει αν οι Κινέζοι πιάσουν τα δικά μας ποσοστά;
Ήδη πολλές μεγάλες εταιρίες βλέπουν ως μοναδική διέξοδο, για να μη χτυπήσουν κόκκινο οι αριθμοί τους, τον ερχόμενο χρόνο, μια πιο επιθετική εξάπλωσή τους στις αναπτυσσόμενες ακόμα αγορές της Ινδίας και της Κίνας, που και αυτές έδειξαν να φρενάρουν τους τελευταίους μήνες, πέφτοντας από τα διψήφια νούμερα που επιδείκνυαν ως τώρα στην άνοδο των πωλήσεών τους.
Για μία ακόμα φορά ουδέτεροι παρατηρητές επικρίνουν τους επικεφαλής της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας ότι δεν ερμήνευσαν σωστά τα σημεία των καιρών. Ακόμα και όταν το πετρέλαιο κάλπαζε, αυτοί επέμεναν να προωθούν μεγάλα ακριβά μοντέλα, ενώ οι έρευνές τους για νέες πηγές ενέργειας δεν αναπτύσσονται με τους ρυθμούς που αυτό θα ήταν δυνατό με βάση την υπάρχουσα τεχνογνωσία.
Ενδεικτική της μυωπικής αντίληψης που είχαν οι επικεφαλής του κλάδου ήταν η ακρόαση που έγινε πριν από περίπου δέκα ημέρες ενώπιον μελών του αμερικανικού Κογκρέσου. Οι επικεφαλής των τριών μεγάλων «αδελφών» εταιριών, General Motots, Ford, Chrysler, ζήτησαν την κρατική επιχορήγηση, αλλά δεν παραδέχτηκαν ότι έκαναν το παραμικρό λάθος. Για όλα φταίει γενικώς και αορίστως η ύφεση... Οι ίδιοι τα είχαν όλα καλά καμωμένα. Ο Χάρι Ρέιντ, εκπρόσωπος των Δημοκρατικών, που έτσι κι αλλιώς έχουν εκφράσει τη διάθεση να στηρίξουν τον κλάδο, αναγκάστηκε να μιλήσει για μια «λυπηρή πραγματικότητα, αφού κανείς δεν φαίνεται να έχει επεξεργαστεί ένα σοβαρό σχέδιο, το οποίο θα κέρδιζε την εμπιστοσύνη του Κογκρέσου και της Γερουσίας». Προφανώς, κάποιοι έχουν μείνει στη λογική ότι τους χρωστάμε...

http://www.e-tipos.com/content/staticfiles/issues/2008/11/29/291108%2022.pdf