Υπάρχει πιο ωραία διασκέδαση από το να βλέπεις την «Καζαμπλάνκα» -για δέκατη φορά, δεν έχει σημασία- κάτω από τον έναστρο αθηναϊκό ουρανό, με τη φωνή της Ίνγκριντ Μπέργκμαν να «ερωτοτροπεί» όχι μόνο με το Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, αλλά και με τους χαμηλόφωνους θορύβους μιας πόλης που, τουλάχιστον τη νύχτα, μοιάζει να μην κοιμάται;
Αν στο χώρο του πολιτισμού υπάρχουν συνήθειες που τις χωρίζει μια κλωστή από την κατηγορία του εθισμού, μία από αυτές είναι το θερινό σινεμά. Μέγιστη κινηματογραφική καλοκαιρινή απόλαυση, όχι μόνο για τους βέρους σινεφίλ, αλλά και για τους νοσταλγούς μιας εποχής που στην Αθήνα ευωδίαζε το αγιόκλημα και το γιασεμί. Κι ας έχουν γίνει οι παραδοσιακές γρανίτες λίγο δυσεύρετες κι ας έχουν αντικατασταθεί με πιο «μοντέρνα» αναψυκτικά.
Φέτος το καλοκαίρι, 70 ταινίες (όσες τα θερινά της Αθήνας) θα συναντήσουν το κοινό. Από τις 70 οι 30 είναι επανεκδόσεις κλασικών και αγαπημένων ταινιών, που γύρισαν, κάθε μία με τον δικό της τρόπο, μια νέα σελίδα στην ιστορία της έβδομης τέχνης. Το μερίδιο της πίτας των εισιτηρίων που τους αναλογεί δεν είναι φοβερά υψηλό. Πέρυσι για παράδειγμα, από τα 1 εκατομμύριο εισιτήρια που κόπηκαν από τις 15 Μαΐου έως τις 15 Σεπτεμβρίου, περίπου το 20% ανήκει στις επανεκδόσεις. Αλλά και αυτό δεν είναι λίγο. Μην ξεχνάμε ότι ταινίες όπως «Ο Μεγάλος ύπνος», «Ραντεβού στο Παρίσι», «Πρόγευμα στο Τίφανι» -που τα πήγαν καλά πέρυσι- τις έχουμε δει και ξαναδεί στην τηλεόραση, σε dvd, για να μην πούμε και για το Ιντερνέτ.
Ας δούμε λοιπόν ποιες ταινίες από τα παλιά μάς επισκέπτονται φέτος στις οθόνες των θερινών κινηματογράφων:
Ένα άλλο αμερικανικό σινεμά
Το όνομα του Τέρενς Μάλικ παραπέμπει αυτόματα στο Χρυσό Φοίνικα που πήρε η τελευταία του ταινία, «Το δέντρο της ζωής», πριν από λίγες μέρες στις Κάνες. Αξίζει όμως ένα πισωγύρισμα στο χρόνο για να δείτε τη δεύτερη μεγάλου μήκους του σκηνοθέτη, που ζει στην Αμερική αλλά κάνει ευρωπαϊκό σινεμά, το «Μέρες ευτυχίας» (1978), με το Ρίτσαρντ Γκιρ στα πρώτα του βήματα.
Ο πιο αριστοφανικός Αμερικανός σκηνοθέτης, ο Μπλέικ Εντουαρντς, έχει υπογράψει μερικές αξεπέραστες κωμωδίες. Μία από αυτές, φυσικά, «Το Πάρτι» (1968). Όσες φορές και να δεις τον Πίτερ Σέλερς στο ρόλο του Ινδού γκαφατζή κομπάρσου που τα κάνει λαμπόγυαλο στο πάρτι ενός παραγωγού του κινηματογράφου, δεν τον χορταίνεις.
Νουβέλ βαγκ
Η ληξιαρχική πράξη γέννησης της θρυλικής «Νουβέλ βαγκ» χρονολογείται στο 1955 όταν προβλήθηκαν τα «400 χτυπήματα» του Φρανσουά Τριφό στο Φεστιβάλ των Κανών (βραβείο σκηνοθεσίας). Αυτό το κινηματογραφικό ποίημα για την παιδικότητα του ανθρώπου εκτυλίσσεται στις λαϊκές γειτονιές του Παρισιού. Ένας παράνομος πιτσιρικάς, ο Αντουάν Ντουανέλ -άλτερ έγκο του σκηνοθέτη-, το σκάει από το σχολείο και το σπίτι, αλητεύει στους δρόμους, καταλήγει στο αστυνομικό τμήμα και σε «αναμορφωτήριο». Ο σκηνοθέτης έσκυψε με αγάπη πάνω από την ευαίσθητη εφηβεία, που οδηγεί, μέσα από τραύματα και πληγές, στην ώριμη ενηλικίωση.
Προβάλλεται και η δεύτερη ταινία του, «Πυροβολήστε τον πιανίστα» (1960), που κινείται σε άλλο κλίμα, γι' αυτό απογοήτευσε τους σινεφίλ της εποχής. Ο Σαρλ Ασναβούρ υποδύεται έναν κάποτε πετυχημένο πιανίστα που ξεπέφτει σε παρακμιακά καταγώγια.
Ο τίτλος της νέας ταινίας του Ζαν Λικ Γκοντάρ, «Socialism», μας προετοιμάζει για μια αιχμηρή πολιτική ματιά στο σύγχρονο κόσμο. Προβάλλεται όμως και ένα από τα ωραιότερα και αντισυμβατικά του φιλμ, το «Με κομμένη την ανάσα», που ανανέωσε την κινηματογραφική γραφή και καθιέρωσε τον ωραιότερο άσχημο του γαλλικού κινηματογράφου, τον Ζαν Πολ Μπελμοντό. Στο ρόλο ενός αναρχικού μποέμ, κλέβει αμάξια, οδηγεί μανιασμένα, καπνίζει άπειρα άφιλτρα και ερωτεύεται την κοντοκουρεμένη Τζιν Σίμπεργκ.
All time classic
Για τους Γάλλους «Τα παιδιά του Παραδείσου» του Μαρσέλ Καρνέ (1945) -σε σενάριο του Ζακ Πρεβέρ- παραμένει η ωραιότερη ταινία της εθνικής τους κινηματογραφίας, αλλά και η πεμπτουσία της ευρωπαϊκής κινηματογραφικής ψυχής, η αρτχάουζ απάντηση στο «Όσα παίρνει ο άνεμος». Ο κόσμος του λαϊκού θεάτρου, γοητευτικός και επικίνδυνος, διονυσιακός και τρυφερός, σκιαγραφείται μέσα από μια φαμ φατάλ (στο ρόλο η χυμώδης Αρλετί), που την ερωτεύονται ένας μίμος, ένας κλέφτης, ένας αριστοκράτης και ένας ηθοποιός.
Αυτή είναι μια κινηματογραφική περιπέτεια που οι σινεφίλ χρωστούν στον εαυτό τους. Ο λόγος για την «Περιπέτεια» του Μικελάντζελο Αντονιόνι. Όταν προβλήθηκε στις Κάνες το 1970, το γιουχάισμα και η αποδοκιμασία έκαναν τον Αντονιόνι να αποχωρήσει μαζί με την πρωταγωνίστριά του, Μόνικα Βίτι, από την αίθουσα. Το φεστιβάλ, χρόνια αργότερα, χρησιμοποίησε μια χαρακτηριστική φωτογραφία από την ταινία για αφίσα του.
Διάσημες Λόλες
Η ταινία που έφερε στο Χόλυγουντ τη μοιραία Μάρλεν Ντίτριχ ήταν ο «Γαλάζιος άγγελος» του Γιόζεφ φον Στέρνμπεργκ (1930), όπου υποδύθηκε μια αισθησιακή ντίβα καμπαρέ, τη Λόλα. Στο ρόλο του καθηγητή που την ερωτεύεται μέχρι εξευτελισμού, ένας ακόμη υπέροχος ηθοποιός της εποχής, ο Εμίλ Γιάνινγκς.
Η Ανούκ Εμέ, ίσως στον πιο αισθησιακό της ρόλο, είναι η χορεύτρια ενός καμπαρέ, η «Λόλα» της ομώνυμης ταινίας του Ζακ Ντεμί (1961).
Αγωνία στο σκοτάδι
«Το μωρό της Ρόζμαρι» του Ρομάν Πολάνσκι (1968) παραμένει από τα πιο μοντέρνα ψυχολογικά θρίλερ. Η Μία Φάροου, στην ωραιότερη ερμηνεία της, υποδύεται μια έγκυο που πιστεύει ότι κυοφορεί το παιδί του Σατανά, ο οποίος έχει πάρει τη μορφή του άντρα της -τον υποδύεται ο θρυλικός Τζον Κασσαβέτης. Η μεγάλη επιτυχία της ταινίας είχε τραγική κατάληξη για την προσωπική ζωή του σκηνοθέτη. Ένα χρόνο αργότερα, η έγκυος σύζυγός του, Σάρον Τέιτ, δολοφονήθηκε από οπαδούς του σατανιστή Τσαρλς Μάνσον.
Από την εποχή που η Γκρέις Κέλι ήταν η ηθοποιός-φετίχ του Άλφρεντ Χίτσκοκ έρχεται το «Κυνήγι του κλέφτη» (1955), θρίλερ με το ιδιότυπο βρετανικό χιούμορ του μεγάλου σκηνοθέτη. Μπορεί στην ταινία η αριστοκρατική ηθοποιός να ερωτοτροπεί με τον Κάρι Γκραντ, αλλά ήταν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στην κοσμοπολίτικη Ριβιέρα που η Κέλι γνώρισε τον μέλλοντα σύζυγό της, πρίγκιπα Ρενιέ.
Ο Γάλλος Τσάρλι Τσάπλιν
Δύο ταινίες από τον κινηματογραφικό «συγγενή» του Τσάρλι Τσάπλιν και του Ζακ Τατί, το σκηνοθέτη, κωμικό και κλόουν Πιερ Ετέξ. Θα προβληθούν οι «Γιο-γιο» (1965) και «Ο μεγάλος έρωτας» (1969).
Στον απόηχο του γαλλικού Μάη
Με πρόσφατο τότε τον γαλλικό Μάη του '68, ήταν φυσικό η «Επαναστατημένη γενιά» της Λίντσεϊ Άντερσον να φύγει από το Φεστιβάλ των Κανών του 1970 με τον Χρυσό Φοίνικα. Η ταινία, μια τολμηρή κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος, σύστησε στο κοινό τη μετέπειτα διασημότερη φάτσα του σινεμά του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, τον Μάλκολμ Μακ Ντάουελ, το «βάναυσο» πρωταγωνιστή στο «Κουρδιστό πορτοκάλι».
Έγκλημα πρότυπο
Η καλύτερη κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» της Αγκάθα Κρίστι έχει την υπογραφή του Σίντνεϊ Λιουμέτ (1974). Αλλά και ο Άλμπερτ Φίνεϊ, ως Ηρακλής Πουαρό, παραμένει αξεπέραστος.
Κωμωδίες αλά ιταλικά
Η μαύρη κωμωδία «Βίαιοι, βρώμικοι, κακοί» είναι από τις καλύτερες στιγμές του Ετόρε Σκόλα, από τους πιο πολιτικοποιημένους της ιταλικής σάτιρας. Κάτω από τη φάρσα και την υπερβολή, κρύβεται μια ρεαλιστική καταγραφή του φτωχόκοσμου, μέσα από την ιστορία μιας οικογένειας που σκαρφίζεται τρόπους για να βουτήξει το κομπόδεμα του πάτερ φαμίλια.
Πέντε διανοούμενοι μεσήλικες συζητούν επί παντός επιστητού, το καλοκαίρι στην «Ταράτσα» του Σκόλα (1979).
Άλλη μια ταινία από τη χρυσή εποχή του ιταλικού κινηματογράφου, «Το καρνέ με τα πονηρά τηλέφωνα» του Ντίνο Ρίζι (1976), με το Βιτόριο Γκάσμαν.
Ετόρε Σκόλα και Ντίνο Ρίζι συμπράττουν με τον Μάριο Μονιτσέλι και συν-σκηνοθετούν τα «Μοντέρνα Τέρατα» (1977), με πρωταγωνιστή πάλι τον αγαπημένο τους Βιτόριο Γκάσμαν και την Ορνέλα Μούτι. Σαρκασμός και ειρωνεία της ιταλικής πραγματικότητας μέσα από σπονδυλωτές ιστορίες.
Εντάξει, μπορεί στο άκουσμα του τίτλου «Άρωμα γυναίκας» να μας έρχεται στο νου ο Αλ Πατσίνο και το υπέροχο τάνγκο που χορεύει στην ταινία του Μάρτιν Μπρεστ, αλλά ας μην ξεχνάμε την πρώτη μεταφορά στο σινεμά του βιβλίου του Τζιοβάνι Αρπίνο, από τον Ντίνο Ρίζι το 1974, με το Βιτόριο Γκάσμαν.
Ελληνικό σινεμά
Το διασημότερο ζεϊμπέκικο του ελληνικού πενταγράμμου, το «Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας», το οποίο γεννήθηκε από τη μουσική ιδιοφυΐα του Μάνου Λοΐζου, σε μια από τις σημαντικότερες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, που μας χάρισε ο Αλέξης Δαμιανός το 1971.
Το προσωπικό καλλιτεχνικό όνειρο του Αλέκου Αλεξανδράκη ήταν η μοναδική ταινία που σκηνοθέτησε. «Η συνοικία το Όνειρο» (1961) με πρωταγωνιστή τον ίδιο και την τότε σύντροφό του, Αλίκη Γεωργούλη, στα βήματα του ιταλικού νεορεαλισμού, μεταφερμένου σε φτωχογειτονιά της Αθήνας, αντιμετώπισε τη λογοκρισία της εποχής. Υπέροχη φωτογραφία και μουσική, απ' όπου βγήκε ο ύμνος «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» του Μίκη Θεοδωράκη με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση.
«Μάθε παιδί μου γράμματα». Ειρωνεία ή ευχή; Η απάντηση στην απολαυστική ομώνυμη κωμωδία του Θόδωρου Μαραγκού (1981), που καυτηριάζει την παιδεία της μεταπολιτευτικής Ελλάδας μέσα από την ιστορία της σύγκρουσης γενεών στην ελληνική επαρχία. Ξεχωρίζουν οι ερμηνείες των Βασίλη Διαμαντόπουλου, Κώστα Τσάκωνα και Νίκου Καλογερόπουλου.
Ένα ιστορικό ντοκουμέντο για τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ, «Άρης Βελουχιώτης, το δίλημμα», σε σκηνοθεσία του Φώτου Λαμπρινού (1981).
Μια ταινία για τον Παύλο Σιδηρόπουλο δεν θα μπορούσε παρά να λέγεται «Ο ασυμβίβαστος» (1979). Ο Αντρέας Θωμόπουλος σκηνοθετεί τον θρυλικό ροκά στο ρόλο ενός φοιτητή ιατρικής ο οποίος παρατάει τα πανεπιστημιακά έδρανα για να γίνει τραγουδιστής.
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=281324
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου