Από τη Μεσόγειο έως την Καραϊβική οι κλιματικές αλλαγές γίνονται όλο και πιο έντονες. Καταστροφικές πυρκαγιές, σαρωτικοί τυφώνες, παρατεταμένοι καύσωνες σε περιοχές με εύκρατο κλίμα, λειψυδρία και προειδοποιήσεις των επιστημόνων για ερημοποίηση, είναι τα σενάρια τρόμου που ελπίζουμε να τα βλέπουμε μόνο στις κινηματογραφικές ταινίες και όχι να τα αντιμετωπίσουμε ως κομμάτι του μέλλοντος αυτού του πλανήτη.
Στις επόμενες δεκαετίες η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία είναι οι χώρες της Ευρώπης οι οποίες αναμένεται να πληρώσουν βαρύ τίμημα, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οι επιστημονικές εκθέσεις του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Οι επιστήμονες προβλέπουν κατακόρυφη αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στην περιοχή της Μεσογείου μέσα στα επόμενα 150 χρόνια.
Ενδέχεται, ωστόσο, ο ευρωπαϊκός Βορράς να πληγεί ανάλογα με το Νότο, πιθανότατα γιατί στους Πόλους η μέση θερμοκρασία αυξάνεται με ταχύτερους ρυθμούς σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη. Φτάνει να θυμηθούμε τις κατακλυσμιαίες βροχές που τον περασμένο Ιούλιο έπληξαν επί ένα σχεδόν μήνα τη Βρετανία και τη θερμοκρασία Οκτωβρίου που είχε η Κεντρική Ευρώπη, ύστερα από ένα μαγιάτικο καύσωνα!
Αν η μέση αύξηση της θερμοκρασίας είναι γύρω στους 3 βαθμούς Κελσίου ως το 2071, ο αριθμός των θανάτων από τη ζέστη στη Νότιο Ευρώπη θα κυμαίνεται περί τους 87.000 ετησίως. Οι μεσογειακές χώρες θα είναι πιο ευάλωτες σε τροπικές ή μολυσματικές ασθένειες, οι οποίες συνήθως φτάνουν με το κύμα μεταναστών, που -εάν επιβεβαιωθούν τα σενάρια τρόμου για το κλίμα- θα αυξάνονται συνεχώς, καθώς οι χώρες τους θα αντιμετωπίζουν σφοδρούς τυφώνες και καταστροφικές πλημμύρες.
Στον ευρωπαϊκό Βορρά πάντως υπάρχουν και οι αισιόδοξοι που βλέπουν τη θετική πλευρά της αύξησης της θερμοκρασίας: καθώς το κλίμα θα γίνει πιο ήπιο, θα αυξηθεί η γεωργική παραγωγή και ο τουρισμός το καλοκαίρι -την ώρα που η τουριστική κίνηση στο νότιο τμήμα της Ευρώπης θα αρχίζει από το φθινόπωρο και μετά.
Το εφιαλτικό σενάριο της ερημοποίησης της Μεσογείου ενισχύεται από το μέγεθος και τη συχνότητα των πυρκαγιών την τελευταία πενταετία, αλλά και από τις εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες στα επόμενα 50 χρόνια θα αυξηθεί ο χρόνος -από δύο έως έξι επιπλέον εβδομάδες- επικινδυνότητας για τις δασικές φωτιές λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας.
Η χώρα μας έζησε πέρυσι μια τραγωδία με τις πυρκαγιές. Την ίδια ακριβώς περίοδο καιγόταν η Ιταλία. Μόνο σε μία ημέρα στη γειτονική χώρα καταγράφηκαν 197 φωτιές. Οκτώ άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ το συνολικό κόστος σε δασικές εκτάσεις ήταν περίπου 800.000 στέμματα.
Οι πυρκαγιές έχουν προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στην Ιβηρική χερσόνησο. Πέρυσι 350.000 στρέμματα έγιναν στάχτη στα Κανάρια νησιά, ενώ εκατοντάδες οικογένειες έμειναν άστεγες, ανακαλώντας στη μνήμη τις τραγικές στιγμές του 2003, χρονιά που στην Ισπανία έγιναν στάχτη 1,2 εκατομμύριο στρέμματα και στην Πορτογαλία κάηκαν 1,4 εκατομμύριο στρέμματα, ενώ οι δύο χώρες θρήνησαν πάνω από 30 νεκρούς.
Παρά τις προσπάθειες που κατέβαλλε η ισπανική κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, η τραγωδία επαναλήφθηκε δύο χρόνια μετά. Δεκαεπτά νεκροί και σχεδόν ένα εκατομμύριο στρέμματα καμένης γης ο απολογισμός σε Γαλικία και Καταλονία το 2005. Στα επόμενα χρόνια οι επιστήμονες προβλέπουν μείωση των βροχοπτώσεων και των χιονοπτώσεων, που σημαίνει επιπλέον επιβάρυνση για τον υδροφόρο ορίζοντα.
Η Ισπανία έχει αρχίσει ήδη να ζει το πρόβλημα, ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή της Βαρκελώνης. Υπολογίζεται ότι το 40% των εδαφών της Ισπανίας απειλείται με ερημοποίηση, ενώ ο μεγαλύτερος σιτοβολώνας της Πορτογαλίας, στο κέντρο της χώρας, δεν μπορεί πλέον να παράγει.
Απόδειξη των καταστροφικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής αποτελεί η Μιανμάρ. Ο σφοδρός κυκλώνας «Ναργκίς», που έπληξε πριν από ένα μήνα το δέλτα του ποταμού Ιραγουάντι, προκαλώντας βιβλική καταστροφή, εντάσσεται από πολλούς ειδικούς στο μοτίβο ενίσχυσης των ακραίων καιρικών φαινομένων που πλήττουν τον πλανήτη τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, επιβεβαιώνει τους φόβους των επιστημόνων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ότι η κλιματική αλλαγή θα επιτείνει την επισιτιστική κρίση.
Στο δέλτα του Ιραγουάντι παράγεται το 65% του ρυζιού της Μιανμάρ. Ο «Ναργκίς» κατάστρεψε σχεδόν ολοκληρωτικά τη φετινή σοδειά της χώρας. Ειδικοί εκτιμούν ότι οι πληγές που άνοιξε στο τοπίο είναι τόσο βαθιές όσο εκείνες που προκάλεσε το τσουνάμι του 2004 στη Νοτιοανατολική Ασία και χρειάζονται πολλά χρόνια για να επουλωθούν. Παράλληλα, εκφράζουν φόβους πως η περίοδος των μουσώνων που ξεκινά αυτές τις μέρες στην Ασία θα αυξήσει το μέγεθος της καταστροφής.
Οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι πολύ νωρίς για να συμπεράνει κανείς εάν ο «Ναργκίς» αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό ή μια ακόμη από τις εφιαλτικές επιπτώσεις του φαινόμενου του θερμοκηπίου. Ωστόσο, το γενικό συμπέρασμα είναι ότι ακόμη και να μην ευθύνεται άμεσα η άνοδος της θερμοκρασίας για τους πρόσφατους αλλά και τους μελλοντικούς καταστροφικούς κυκλώνες, θα ευθύνεται έμμεσα εξαιτίας της ανόδου της στάθμης των θαλασσών από το λιώσιμο των πάγων.
Άνεμοι, που έπνεαν με ταχύτητα 190 χιλιομέτρων την ώρα και παλιρροϊκά κύματα που έφτασαν σε βάθος 40 χιλιομέτρων από την ακτογραμμή της Μιανμάρ, σάρωσαν ψαροχώρια και ορυζώνες, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον 130.000 νεκρούς, 2,5 εκατ. αστέγους (χωρίς τρόφιμα, φάρμακα και πόσιμο νερό) και υλικές ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.
Η Νέα Ορλεάνη δεν θα είναι ποτέ πια η ίδια μετά το πέρασμα του φονικού τυφώνα «Κατρίνα», τον Αύγουστο του 2005. Οι επιστήμονες που μελετούν το κλίμα υποστηρίζουν ότι στο μέλλον οι τυφώνες θα είναι πιο συχνοί και πιο έντονοι. Θα θυμίζουν δηλαδή τον καταστροφικό «Κατρίνα» -αν και στην περίπτωση της Νέας Ορλεάνης, η ολιγωρία των αρχών ήταν χειρότερη από τον τυφώνα- που έπληξε περισσότερο τις νότιες Πολιτείες των ΗΠΑ, αλλά και τον «Ιβάν», που λίγες εβδομάδες νωρίτερα είχε σαρώσει την Κούβα και τα άλλα νησιά της Καραϊβικής.
Η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή συνδέει τη μέση αύξηση της θερμοκρασίας με φονικούς κυκλώνες όπως η «Κατρίνα» και προβλέπει ακόμη πιο ισχυρούς κυκλώνες με εκατοντάδες χιλιάδες θύματα στην Ασία ως τα τέλη του αιώνα, εξαιτίας και της ανόδου της στάθμης των θαλασσών. Το 75% των παράκτιων περιοχών της Ασίας βρίσκεται σε ύψος μικρότερο των δέκα μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Αυτή η ζώνη, δε, περιλαμβάνει τις πολυπληθέστερες πόλεις.
Μετά την «Κατρίνα», στη μελέτη τους οι Γκρεγκ Χόλαντ, Πίτερ Γουέμπστερ και Τζούντι Κέρι επεσήμαναν ότι τις τελευταίες δεκαετίες οι πολύ ισχυροί κυκλώνες συμβαίνουν όλο και πιο συχνά, κυρίως στον Ειρηνικό και στον Ινδικό Ωκεανό, εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας στην επιφάνεια των ωκεανών.
Παράλληλα, η Υπηρεσία Ωκεανικών και Ατμοσφαιρικών Ερευνών των ΗΠΑ φιλοξενούσε στην ιστοσελίδα της μόνο τις μελέτες επιστημόνων, που πρέσβευαν την αντίθετη ακριβώς άποψη -απέδιδαν το φαινόμενο σε φυσικούς κύκλους των ωκεάνιων αέριων μαζών- ίσως γιατί κάτι τέτοιο βόλευε την κυβέρνηση Μπους, που δεχόταν πυρά για την καταστροφή και δεν επιθυμούσε να χρεωθεί την ευθύνη για την «Κατρίνα» εξαιτίας της άρνησης να επικυρώσει το Πρωτόκολλο του Κιότο.
ET 4/6/2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου