Αγάπη

Είναι πάνω - κάτω 1.700 χρόνια τώρα, που ένα μέρος της ανθρωπότητας επικαλείται σαν πίστη του το παράδειγμα ενός ανθρώπου, που, καθώς γράφτηκε σε βιβλία, δίδαξε, πρότεινε, πίστεψε σε έναν τρόπο ζωής με κύρια συστατικά την αλληλεγγύη, την αυταπάρνηση και την αγάπη.
Αυτά, σαν δυνάμεις και όχι σαν καρτερία και σαν υπομονή.
Τα σύνορα μεταξύ του μύθου και της πραγματικότητας, τι δηλαδή συνέβη και τι προστέθηκε μετά, είναι δυσδιάκριτα. Ίσως αδιάκριτα. Δεν έχει και μεγάλη σημασία. Γιατί αυτό, που μετέτρεψε τη διδασκαλία σε κίνημα και το κίνημα σε θρησκεία, σε πίστη, δεν ήταν η προπαγάνδα της και η επιβολή της τόσο. Τέτοιες διδασκαλίες και πίστεις, τέτοιες επαναστάσεις έχει καταπιεί εκατοντάδες η αμνησία της Ιστορίας.
Σ' αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό που έκανε τη διδασκαλία να αντέχει στο χρόνο είναι αυτό που προτείνεται: Ένας τρόπος συμβίωσης με τους συνανθρώπους, με τον εαυτό μας, αλλά και με τις εξώκοσμες δυνάμεις, οι οποίες ενσαρκώνουν τους φόβους του ανασφαλούς θνητού, που είναι ακαταμάχητος (ο τρόπος) για τις συναισθηματικές ανάγκες μιας διαρκώς μαχόμενης ψυχής, αλλά και για τις νοητικές ανάγκες ενός διαρκώς τελειολογούντος εγκεφάλου. Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί το γοητευτικό στοιχείο του υπερανθρώπου. Αυτά, η λογική και συναισθηματική αποδοχή δηλαδή ότι «σωστή είναι η πρόταση» κάνει τη διδαχή ν' αντέχει ακόμα στο χρόνο.
Όλα αυτά δεν τα γράφω για να εκλογικεύσω, ούτε να αμφισβητήσω τον χριστιανισμό ως θρησκεία. Δεν πιστεύω. Τον σέβομαι. Η πίστη δεν εκλογικεύεται σε αυτούς που την έχουν ανάγκη. Και μόνο ένας αγροίκος θα επαναστατούσε επειδή κάποιοι άλλοι έχουν ανάγκη να πιστεύουν. Αγροίκος, γιατί οι ανθρώπινες αδυναμίες δεν μετατρέπονται σε δυνάμεις ούτε με αφορισμούς, ούτε με νόμους, ούτε με αίμα, ούτε με την πυρά και την απαξία.
Οι ανθρώπινες αδυναμίες χρειάζονται χάδι για τους φόβους που τις προκαλούν και γνώση για τις άγνοιες που τις τροφοδοτούν. Ακόμα κι έτσι, κάποιες θα εξαλειφθούν, κάποιες θα μετεξελιχθούν σε δυνάμεις και κάποιες άλλες θα γίνουν αποδεκτές σαν αναπόσπαστα, χρήσιμα κομμάτια της ανθρώπινης φύσης. Σαν την αγάπη, ας πούμε.
Η αγάπη, η πιο παρεξηγημένη, ίσως, από τις ανθρώπινες (και όχι μόνο) ανάγκες είναι η πιο διαστρεβλωμένη, ίσως, από τις ανθρώπινες λειτουργίες. Λειτουργία, γιατί χάρη στην αγάπη του πρώτου αγγίγματος ζεσταίνεται η ψυχή του ανθρώπου. Χάρη στην αγάπη του πρώτου χαδιού ζεσταίνεται η ψυχή του έρωτα. Χάρη στην αγάπη του τελευταίου φιλιού φεύγει κανείς χαμογελαστός, ότι εκμετρώντας το ζην κάτι έκαμε.
Αυτός ο άνθρωπος, που τον είπαν Χριστό, στα μέσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και είχε συλλάβει τις δυνατότητες της αγάπης, αλλά και εκείνος, που αργότερα εκτίμησε, πίστεψε, διέδωσε και εδραίωσε αυτή την πίστη, ο μαθητής του, καλλιέργησαν ένα σπόρο, που είχε σπαρεί πριν από 4 αιώνες και έμεινε σπόρος, με την Αντιγόνη να φωνάζει «ου τοι συνέχθην, αλλά συμφιλείν έφην» (δεν γεννήθηκα για να μισώ, αλλά για να αγαπώ). Και έκαναν το σπόρο δέντρο.
Πέρασαν αιώνες. Και δισεκατομμύρια άνθρωποι πάνω στον πλανήτη. Η αγριότητα υποχώρησε κι έδωσε τη θέση της σε μια ηπιότερα αγριότητα. Η δουλεία υποχώρησε κι έδωσε τη θέση της σε μια συγκαλυμμένη δουλεία. Μέσα από μια πορεία ατελείωτου αίματος και αναστεναγμών. Που συνεχίζεται στα ορυχεία της Νότιας Αφρικής, της Βραζιλίας, της Κίνας και στους αργαλειούς των Φιλιππίνων, της Ταϊλάνδης, της Ταϊβάν.
Συνεχίζεται στα χωριά της Κολομβίας, της Νιγηρίας, του Αφγανιστάν και της Παλαιστίνης. Συνεχίζεται στις κοιλάδες των Μαορί, των Αυστραλιανών, των Νάβαχο και των Τσιάπας.
Συνεχίζεται στα γκέτο της Μόσχας, της Νέας Υόρκης, του Καράκας, της Μαδρίτης, του Λονδίνου, του Τόκιο. Συνεχίζεται στους σκοτεινούς δρόμους όλου του κόσμου. Εκεί που με σπασμούς αφήνει, αφρίζοντας, την ψυχούλα της η μαγιά των αθώων. Αυτή απ' όπου ο άνθρωπος της Γαλιλαίας -αν υπήρξε- άντλησε το σπόρο και τον έσπειρε. Από τους πεινώντες και διψώντες.
Σήμερα, μετά από 17 αιώνες διδασκαλίας-προπαγάνδας, φανατισμού και προσηλυτισμού για την ακρίβεια, γιατί η διδασκαλία απαιτεί αλληλοσεβασμό και αυταπάρνηση - οι κοινωνίες έχουν κερδίσει τη μετάβαση από την εξαγρίωση σε μια πιο ήπια εξαγρίωση, περισσότερο χάρη στα κινήματα για απελευθέρωση του ατόμου από εξουσιαστικά δεσμά παρά χάρη στη διδασκαλία της αγάπης, της αλληλεγγύης και της αυταπάρνησης.
Αυτές οι λειτουργίες -γιατί είναι προϊόντα εκπαίδευσης της νοητικής λειτουργίας- παραμένουν ανεκμετάλλευτες από τις κοινωνίες και από τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων πάνω στον πλανήτη. Στην πραγματικότητα, όσον αφορά σ' αυτές, η ανθρωπότητα βρίσκεται ακόμα στο έτος 0, ή στο έτος 33.
Το χειρότερο είναι, που αυτές οι λειτουργίες έχουν ενδυθεί το μανδύα μιας θρησκείας αντί το μανδύα μιας κοινωνικής αναγκαιότητας, όπως διαπιστώνει καθένας, που βλέπει τη βία να διογκώνεται μέσα κι έξω από τις πόλεις, αλλά και μέσα στις προσωπικές σχέσεις και στις σχέσεις του καθενός με τον εαυτό του.
Η αγάπη, ο συνεκτικός κρίκος του σύμπαντος, αυτός που κρατά τα πράγματα μεταξύ τους με την ευρύτερη έννοια, η μία από τις δύο δυνάμεις του κόσμου -η άλλη είναι η σχάση, η αποσύνθεση, η διάλυση- εξακολουθεί και είναι το ζητούμενο σ' ένα γήινο κόσμο, όπου ο άνθρωπος κυριεύει όλο και περισσότερο χώρο, καταστρέφοντας τον περίγυρό του, αλλά και τις σάρκες του.
Η αγάπη μπορεί να σπαρεί μόνο από όποιον τη γνωρίζει. Απ' όποιον αγαπάει τον εαυτό του. Αυτόν που έχει αγαπηθεί. Όχι όπως ναρκισσιστικά αγαπιώνται οι άνθρωποι. Αλλά, όπως αγαπιώνται -όσοι λίγοι- γι' αυτό που είναι. Και έτσι μαθαίνουν τον εαυτό τους.
Ακριβώς όπως συμπεριφέρεται για τον έξω κόσμο όμως το ον έτσι συμπεριφέρεται και για τον εαυτό του: με άγνοια. Γνωρίζει και ψάχνει τι γίνεται σε απόσταση 2.000.000 ετών φωτός στο σύμπαν, αλλά του είναι εντελώς άγνωστο το ακριβές υπέδαφος της Γης, που πάνω της ζει!
Για την ακρίβεια δίνει όλες του τις δυνάμεις για να μάθει τι γίνεται εκεί έξω και ελάχιστες για να μάθει τι γίνεται εδώ μέσα.
Το ίδιο ακριβώς κάνει και με τον εαυτό του. Δεν έχει ιδέα ούτε ποιος είναι, ούτε πώς είναι εντός του. Δεν το διδάσκεται πουθενά, ούτε φυσικά στα μπαουλοντίβανα της επιστήμης. Θέλει όμως, χωρίς να μπορεί να διαφεντέψει τη μοίρα του, να διαφεντεύει τη μοίρα των άλλων ανθρώπων.
Η ατομικότητα, που έβγαλε τις κοινωνίες από τη δουλοπαροικία, εξαπλώνεται, φτάνοντας σε λίγο στα όριά της. Κάθε στιγμή, κάθε μέρα, η βία της θα σπρώχνει όλο και μεγαλύτερα στρώματα πληθυσμών στα όρια των αντοχών τους.
Κάθε έκρηξη αλληλοσπαραγμού θα είναι ένας ακόμα θρίαμβος της ανθρώπινης βλακείας. Ο σπόρος υπάρχει. Ένα δέντρο έχει φυτρώσει. Περιμένει εκείνους που θα καθαρίσουν τα ξερά κλαριά, τις σάπιες φλούδες, τα παράσιτα για να καρπίσει.
Και κάθε ώρα, κάθε μέρα, κάθε χρόνο προσδοκούν μιαν ανάσταση, που δεν χρειάζεται πια -όπως πριν από χρόνια- την εμπλοκή κανενός θεού και κανενός παραδείσου για να πραγματοποιηθεί.
Επειδή τα πάθη είναι του ανθρώπου. Και αυτός αίρει το σταυρό του μαρτυρίου. Αυτός, που εντός του έχει τη λύση για την πραγματική του ανάσταση.

http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&id=36539