Πέμπτη 17 Απριλίου 2008

Κληρονομική η υπογονιμότητα


Οι βλάβες του σπέρματος μεταφέρονται στα σπερματοζωάρια των επόμενων γενιών.
Δυσοίωνα για το μέλλον της αναπαραγωγής του ανθρώπου και την εξέλιξη της υπογεννητικότητας, που ήδη μαστίζει τον πλανήτη, είναι τα πορίσματα νέας έρευνας, η οποία φανερώνει ότι η υπογονιμότητα -στους άνδρες τουλάχιστον- κληροδοτείται από τον πατέρα στο γιό και από εκεί στον εγγονό.
Το εύρημα που προκύπτει από μελέτη του Πανεπιστημίου «Αϊντάχο» της Μόσχας σήμανε συναγερμό στην παγκόσμια ιατρική κοινότητα, καθώς ήδη τα προβλήματα στειρότητας και στα δύο φύλα έχουν αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας στις δυτικές κοινωνίες, αφενός εξαιτίας της καθυστέρησης της τεκνοποίησης για κοινωνικούς λόγους και αφετέρου λόγω της περιβαλλοντικής ρύπανσης και των ανθυγιεινών συνηθειών του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Σε ό,τι αφορά τις τελευταίες, ενοχοποιούνται περισσότερο η κακή διατροφή (πολύ κόκκινο κρέας, άφθονα τηγανητά και επεξεργασμένα τρόφιμα, ελάχιστα φρούτα και λαχανικά), το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση ουσιών όπως το αλκοόλ και τα φάρμακα που έχουν βλαβερές επιπτώσεις στον οργανισμό. Πέραν πάντως των ήδη γνωστών παραγόντων που ευθύνονται για τη μάστιγα της υπογονιμότητας, τα πρόσφατα ευρήματα υποδηλώνουν ότι σε κάθε ζευγάρι η φυσική κατάσταση του άνδρα επηρεάζει την υγεία των απογόνων του περισσότερο από όσο πίστευαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες. Κι αυτό γιατί οι βλάβες του σπέρματος που οφείλονται σε έκθεση του ενήλικου ατόμου σε κάποιους περιβαλλοντικούς τοξικούς παράγοντες αποδεδειγμένα μεταφέρονται στα σπερματοζωάρια των επόμενων γενεών, τουλάχιστον στα πειραματόζωα.
Του λόγου το αληθές απέδειξε πείραμα, κατά το οποίο εμβρυονικά ποντίκια εκτέθηκαν σε υψηλές δόσεις ενός ευρέως γνωστού ορμονοδιαταράκτη και συγκεκριμένα του μυκητοκτόνου φυτοφάρμακου «βινκλοζολίνη». Οι ερευνητές που το διεξήγαγαν διαπίστωσαν ότι η χημική ουσία προκάλεσε μεταλλάξεις στο σπέρμα των αρσενικών τρωκτικών, κάποιες εκ των οποίων μάλιστα συνδέονται με την εμφάνιση καρκίνου του προστάτη, όχι μόνο στα ίδια αλλά και τους ανθρώπους. Τα εκτεθειμένα ποντίκια εμφάνισαν υπερπλασία και διαταραχή της λειτουργίας του προστάτη, νεφρική ανεπάρκεια και στειρότητα. Το χειρότερο εύρημα ωστόσο ήταν ότι οι ένοχες μεταλλάξεις δεν σταμάτησαν στους άμεσους απογόνους τους, αλλά μεταφέρθηκαν μέχρι την τέταρτη γενιά. Σχολιάζοντας τα πρόσφατα ευρήματα η ειδική σε θέματα ανδρικής και γυναικείας αναπαραγωγής, καθηγήτρια Σίνθια Ντάνιελς του Πανεπιστημίου Rutgers των ΗΠΑ, επισημαίνει ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα εξακολουθούν να αποτελούν τις κατεξοχήν κακές συνήθειες που προκαλούν μεταδιδόμενες βλάβες στο σπέρμα.
«Σε γενικές γραμμές το DNA των σπερματοζωαρίων είναι προστατευμένο από τέτοιου είδους εξωγενείς επιδράσεις, καθώς είναι σφιχτά τυλιγμένο και καλά πακεταρισμένο μέσα στα κύτταρα. Ωστόσο, οι πρόσφατες έρευνες δείχνουν ξεκάθαρα ότι, αν το γενετικό υλικό ενός κυττάρου καταστραφεί, δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός που να αναλαμβάνει να διορθώσει τέτοιου είδους λάθη, με αποτέλεσμα η βλάβη να μεταδίδεται από γενιά σε γενιά», καταλήγει η ειδικός. Αντίθετα από ό,τι ισχύει στο σπέρμα, στα ωάρια η φύση έχει προνοήσει για την ύπαρξη ενός μηχανισμού επιδιόρθωσης, που ωστόσο καλύπτει μόνο το 8% του γενετικού υλικού επισημαίνουν οι επιστήμονες.
Τι συμβαίνει στις γυναίκες
Στις γυναίκες τα προβλήματα υπογονιμότητας έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες. Κι αυτό γιατί σε αντίθεση με το σπέρμα που αναπαράγεται κάθε πενήντα ημέρες, ο αριθμός των ωαρίων είναι γενετικά προκαθορισμένος και δεν ανανεώνεται. Επιπλέον, μετά τα τριάντα πέντε το γενετικό τους υλικό φθείρεται. Γι’ αυτό άλλωστε οι περιβαλλοντικοί τοξικοί παράγοντες μεγεθύνουν τις υπάρχουσες βλάβες στις ωοθήκες. Όπως, όμως, αποκαλύπτει ο μαιευτήρας-γυναικολόγος Λουκάς Κλέντζερης, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Sheffield και ακόλουθος του Βρετανικού Βασιλικού Κολεγίου Μαιευτήρων-Γυναικολόγων, η υπογονιμότητα κληρονομείται και στην περίπτωση που η μητέρα πάσχει από μία εκ των τεσσάρων ακόλουθων διαταραχών. Η πρώτη είναι το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, που χαρακτηρίζεται από παχυσαρκία, υπερτρίχωση, διαταραχές της περιόδου και δυσκολία στη σύλληψη. Πρόκειται πιθανώς για πολυγονιδιακή νόσο και μέχρι στιγμής ένοχες μεταλλάξεις έχουν εντοπιστεί στο χρωμόσωμα 19. Η παθοφυσιολογία της συνδέεται με δύο μηχανισμούς: Την αντίσταση στην ινσουλίνη και την έκθεση -κατά την ενδομήτριο ζωή-σε υπερέκκριση ανδρογόνων. Η δεύτερη νόσος που συνδέεται με υπογονιμότητα είναι η πρόωρη εμμηνόπαυση, η οποία εκδηλώνεται με διακοπή της περιόδου πριν από τα σαράντα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το πρόβλημα σχετίζεται με γονίδια που βρίσκονται στο Χ χρωμόσωμα. Ακολουθούν τα ινομυώματα, που όπως εξηγεί ο κύριος Κλέντζερης πρόκειται για καλοήθεις όγκους της μήτρας. Από τα τρία υπάρχοντα είδη τα υποβλεννογόνια, δηλαδή όσα δημιουργούνται κάτω από το ενδομήτριο, είναι τα κατεξοχήν ύποπτα για δυσκολία στη σύλληψη. Υψηλού κινδύνου για την εμφάνισή τους θεωρούνται οι γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό και καθόλου ή ένα παιδί. Τελευταία στη λίστα είναι η ενδομητρίωση, κατά την οποία εντοπίζεται ενδομητρικός ιστός σε άλλα όργανα, όπως οι σάλπιγγες, οι ωοθήκες, οι ουρητήρες και πιο σπάνια οι πνεύμονες. Αν και ο μηχανισμός μετάδοσής της παραμένει άγνωστος, οι έρευνες ενοχοποιούν γονίδια του χρωμοσώματος 7.

http://www.e-tipos.com/newsitem?id=31244

Δεν υπάρχουν σχόλια: