Τρίτη 28 Απριλίου 2009

Αγγλικό ποδόσφαιρο: πολλά παραπάνω από απλό παιχνίδι


Ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος μπορεί να σου διηγηθεί την ιστορία της Λίβερπουλ όπως την ιστορία της ζωής του. Διόλου περίεργο, οι δύο γραμμές διασταυρώνονται τόσο συχνά που πλέκουν ένα σχήμα σαν την καγκελόπορτα με το “You’ ll never walk alone” στην είσοδο του “Anfield”. «Εδώ έμενε ο Ιαν Ρας», μου λέει, δείχνοντας ένα σπίτι, καθώς τον ακολουθώ στο γήπεδο για το παιχνίδι της Λίβερπουλ με τη Ρεάλ Μαδρίτης. Εκείνη τη στιγμή είχα πειστεί πως ακόμα και αν τον ρωτούσα για το χρώμα της ταπετσαρίας στο πατρικό του Τζέραρντ θα μου έλεγε και σε ποια σημεία έχουν μείνει ανεξίτηλες οι δαχτυλιές του μικρούλη Στίβεν.
Αισθάνομαι ότι το ίδιο συμβαίνει με τους περισσότερους οπαδούς αυτής της ομάδας ανά τον κόσμο. Η Λίβερπουλ είναι πολλά παραπάνω από μία επιβλητική αίθουσα τροπαίων, ένα τραγούδι και μία ενδεκάδα πρώτης γραμμής. Είναι μία συρραφή μικρών και μεγάλων ιστοριών, μία μπάλα που κάποιος της ζωγράφισε στόμα για να φωνάζει και μάτια για να δακρύζουν. Δεν είναι τρόπος ζωής, αλλά είναι ένας πολύ ωραίος τρόπος για να κλείνεις τρύπες στη ζωή σου. Δεν θα μπορούσε να γίνει και αλλιώς.
Η ομάδα αυτή γεννήθηκε σε μία πόλη όπου η ζωή δεν είναι απλώς δύσκολη, είναι και βαρετή. Οι καλές μέρες στο Λίβερπουλ είναι αυτές που τελειώνουν νωρίς. Και είναι να απορείς πώς η πόλη που έδωσε στον κόσμο τους Beatles και την «κόκκινη» ομάδα ταλαιπωρείται από μία χρόνια καχεξία. Σκέφτομαι ότι η ομάδα και το συγκρότημα δείχνουν σαν λαμπρό χαμόγελο πάνω σε ένα άσχημο πρόσωπο. Ίσως, όμως, να είναι και οι δύο μαύρες τρύπες που απορρόφησαν όλη τη δημιουργική ενέργεια του Λίβερπουλ, ίσως η πόλη να έσβησε τα φώτα της για να φανούν τα παιδιά της.
Είναι ωραία θέματα προς συζήτηση, αλλά, πιστέψτε με, χάνουν τη σημασία τους μπροστά σε ένα αγωνιώδες ερώτημα που εγείρεται εκείνες τις ώρες πάνω από το “Anfield”: Θα καταφέρει να παίξει ο Φερνάντο Τόρες; Ναι, τελικά θα παίξει, αλλά αυτό δεν απαλύνει την αγωνία του Σωτηρακόπουλου, που «φοβάται» το παιχνίδι. Σωστό. Η «υγιής» αντίδραση ενός «άρρωστου» οπαδού είναι να φοβάται ένα παιχνίδι. Μόνο που αυτό το παιχνίδι το φοβούνται και στον αγγλικό Τύπο, στα fora των οπαδών της Λίβερπουλ, αν μιλούσαν και τα άλογα της έφιππης αστυνομίας θα έλεγαν ότι το φοβούνται και αυτά. Τα άλογα βρίσκονται έξω από το γήπεδο για προληπτικούς λόγους, αν και στην ουσία είναι μόνο για διακοσμητικούς. Δεν πρόκειται να γίνει απολύτως τίποτα. Οι οπαδοί των δύο ομάδων μοιράστηκαν το δρόμο μια χαρά. Μέσα στο γήπεδο το μοναδικό επιθετικό σύνθημα που ακούστηκε ήταν μία...επισήμανση των Ισπανών για τη μαμά του Τόρες. Μέχρι εκεί. Στο τέλος του αγώνα οι φίλοι της Ρεάλ φώναζαν «Λίβερπουλ» με ρυθμό. Οι Άγγλοι τούς χειροκρότησαν με θέρμη. Οι Έλληνες θα τους έλεγαν μαλάκες.
Το “Anfield” που λέτε, είναι ένα παλιό γήπεδο και ο βασικός λόγος ύπαρξης της Λίβερπουλ. Το 19ο αιώνα το χρησιμοποιούσε η Έβερτον. Όταν το εγκατέλειψε, ο ιδιοκτήτης του γηπέδου είχε δύο επιλογές: Είτε θα το έκανε οικόπεδα είτε ο ίδιος θα έφτιαχνε μια ποδοσφαιρική ομάδα.
Δεκαετίες μετά, οι σημερινοί, Αμερικανοί, ιδιοκτήτες της Λίβερπουλ καλούνται να αποφασίσουν για το μέλλον της ομάδας και του γηπέδου. Δεν αποκλείεται το παραδοσιακό γήπεδο να δώσει τη θέση του σε ένα καινούργιο που θα χτιστεί ακριβώς δίπλα, εκεί που σήμερα βρίσκονται ένα πάρκο και ένα πάρκινγκ. Κρίμα, γιατί στο “Anfield” οι υποδομές κάνουν εκπτώσεις για να αναδειχθεί η ατμόσφαιρα.
Στο “Old Trafford”, της United, γίνεται ακριβώς το αντίθετο, νομίζεις πως βρίσκεσαι σε ένα χώρο που σου αδειάζει τις τσέπες και για να σε αποζημιώσει σου προσφέρει και ποδόσφαιρο. Το “Anfield” έχει γεράσει, ακόμα και η Τούμπα διαθέτει καλύτερη αίθουσα Τύπου. Ε, και; Ανεβαίνοντας τα σκαλιά, στο εσωτερικό του “Anfield” σκέφτεσαι πόσοι θρύλοι με πόδια έχουν πατήσει εκεί πριν από σένα. Κάνοντας ακριβώς το ίδιο πράγμα στο “Old Trafford”, κρατάς το πορτοφόλι σου γιατί νιώθεις ότι τα λεφτά σου θέλουν να πετάξουν. Και οι θέσεις των δημοσιογράφων δεν είναι της προκοπής στο σπίτι της Λίβερπουλ.
Παρακολουθώ τον Σωτηρακόπουλο να κάνει τη μετάδοση του αγώνα. Είναι ο μόνος από όλους τους τηλεσχολιαστές που δεν έριξε ούτε μια ματιά στις σημειώσεις του - αυτό έλειπε, η Λίβερπουλ έπαιζε. Στα γκολ των «κόκκινων» κάνει σαν να τραβάει ένα μυστικό σχοινάκι στο λαιμό του, αυτό που μετριάζει τον ενθουσιασμό. Δεν το είχε καταφέρει σε εκείνο τον αξέχαστο τελικό της Κωνσταντινούπολης, όταν η Λίβερπουλ επέστρεψε από τον άλλο κόσμο και το 0-3 εις βάρος της από τη Μίλαν.
Όσοι θυμάστε εκείνη τη μετάδοση θα είχατε σημειώσει πως ο ενθουσιασμός μετά βίας κρατούσε τις αποστάσεις του από τα ανεξέλεγκτα ουρλιαχτά. Μου εξήγησε πως εκείνες οι στιγμές πήραν πάνω τους και το βάρος κάποιων προσωπικών βιωμάτων. Στο τέλος καταλήξαμε να συζητάμε για το ρόλο του Τύπου στο ποδόσφαιρο και για τις ποιοτικές διαφορές στη δημοσιογραφία μεταξύ των χωρών. Παραδέχθηκε και ο ίδιος ότι ο ελληνικός αθλητικός Τύπος σκαλίζει με εμμονή τις πληγές του ποδοσφαίρου μας.
Προσπαθούσα να φανταστώ πώς θα αντιμετώπιζαν οι ελληνικές εφημερίδες μία νίκη ελληνικής ομάδας επί της Ρεάλ Μαδρίτης με 4-0 σε νοκ άουτ αγώνα. Τελικά προτίμησα να απολαύσω την περιγραφή του αγώνα από τους “Times”. Ο Έλληνας συνάδελφος θα παραληρούσε. Ο Βρετανός έγραφε λες και περιγράφει μία θεατρική παράσταση που τον ενθουσίασε. Οι “Times” δεν έχουν ρεπόρτερ ομάδων. Την ίδια μέρα, ο ίδιος συντάκτης έγραφε ένα θέμα για την Άρσεναλ και μία ωραία ιστορία για την Τσέλσι. Στην Ελλάδα δεν θα του απαντούσαν ούτε στο τηλέφωνο.
Τριγυρίζοντας μέσα και έξω από το “Anfield”, προσπαθώ να καταλάβω γιατί οι Άγγλοι έστειλαν τους χούλιγκαν στο σπίτι τους, ενώ εμείς κοντεύουμε να τους βάλουμε μέσα στα δικά μας. Θέλω να μάθω γιατί μία κοινωνία με μεγαλύτερες και πιο βίαιες συγκρούσεις από τη δική μας έχει καταφέρει να λύσει το πρόβλημα. Δεν είναι και τόσο δύσκολο. Ονομαστικά εισιτήρια. Κάμερες. Δεν υπάρχουν οργανωμένοι σύνδεσμοι οπαδών, η ομάδα δεν χρειάζεται τίποτα παραπάνω από φωνές που ενώνονται κάτω από το ίδιο τραγούδι. Και, το κυριότερο, ποδοσφαιρικό θέαμα που εμπνέει σεβασμό.
Το θέαμα που βλέπουμε στην Ελλάδα δεν αξίζει το σεβασμό μας, όπως άλλωστε και τα περισσότερα από τα γήπεδά μας. Δεν νομίζω πως στην Αγγλία ισχύει αυτό το κλισέ που αναπαράγουμε εδώ, λέγοντας ότι το ποδόσφαιρο είναι απλώς ένα παιχνίδι. Δεν το βλέπουν έτσι. Το βλέπουν ως κάτι πολύ πιο σοβαρό από ένα παιχνίδι. Γι’ αυτό και το σέβονται.
«Ήξερες ότι η κλήρωση του αγγλικού πρωταθλήματος έχει κλειδάριθμους, που δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή ντέρμπι στις πρώτες αγωνιστικές;», με ρωτάει ο Σωτηρακόπουλος. Δεν το ήξερα. Η ιδέα έχει να κάνει με τη διευκόλυνση των ομάδων στην εκκίνηση των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων, αλλά και με τη συγκέντρωση των ντέρμπι σε εμπορικές περιόδους, όπως τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Μην το σκέφτεστε, στην Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει αυτό, καθώς αντιδρούν οι πρόεδροι των μικρομεσαίων ομάδων.
Αλλά στην Ελλάδα δεν μπορούν να γίνουν πολλά, δεν θα μπορούσε να γίνει ούτε ένα γήπεδο σαν το “Old Trafford”, το θηριώδες σπίτι της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που προβάλλει επιβλητικό και σκεπάζει τα πάντα. Η Γιουνάιτεντ δεν είναι η δημοφιλέστερη ομάδα στην πόλη, είναι η Σίτι. Είναι, όμως, η δημοφιλέστερη στον κόσμο. Αν στις περισσότερες ομάδες του κόσμου το μάρκετινγκ υπηρετεί το ποδόσφαιρο, στη Γιουνάιτεντ ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Δεν μου αρέσει. Γιατί και στο Broadway μπορεί να ανεβαίνουν οι καλύτερες παραγωγές στον κόσμο, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να φύγεις από το θέατρο με δάκρυα στα μάτια. Για μία στιγμή πίστεψα πως ακόμα και αν φωνάξεις μέσα στο γήπεδο το όνομα της ομάδας θα εμφανιστεί ένας τύπος και θα σου ζητήσει να πληρώσεις δικαιώματα. Και αν το “Old Trafford” είναι το «Θέατρο των ονείρων», το κατάστημα με τα αναμνηστικά είναι το σούπερ μάρκετ των ονείρων. Κάθομαι στις κερκίδες απολαμβάνοντας μία πολυτέλεια που τα λεφτά δύσκολα μπορούν να αγοράσουν: προνομιακή θέση, πρόσβαση στο χώρο των VIP και πριβέ περιγραφή του παιχνιδιού από το Σωτηρακόπουλο. Η Γιουνάιτεντ παίζει με την Ίντερ. Και δεν παίζει καλά. Το μόνο που σίγουρα δουλεύει πάντα καλά στο “Old Trafford” είναι η ταμειακή μηχανή. Νίκησε, όμως, 2-0. Αυτή η ομάδα έχει τον τρόπο της.
Το 2008 το Λίβερπουλ ήταν η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, είναι κάτι που ακόμα και σήμερα το θυμίζουν πολλά πανό. Το Μάντσεστερ ήταν κάτι άλλο. Όπως γράφει το πανό στο “Old Trafford”, ήταν η πρωτεύουσα των ποδοσφαιρικών τίτλων. Και πιστεύω πως πέρασε καλύτερα.

http://www.e-tipos.com/content/staticfiles/issues/2009/03/21/210309%2025.pdf

Δεν υπάρχουν σχόλια: