Πέμπτη 14 Αυγούστου 2008

Η άγνωστη Κίνα: από το Μάο στους Ολυμπιακούς αγώνες


Πρώτα η φιλία, μετά ο ανταγωνισμός»… Το σύνθημα που επικρατούσε στα χρόνια του Μάο Τσετούνγκ στην Κίνα, ως θέση μιας ολόκληρης γενιάς που προσπαθούσε να εμφανίσει ένα κράμα από υπερηφάνεια και αυτάρκεια, άρχισε να ξεθωριάζει μόλις η χώρα κέρδισε το 1984, στο Λος Άντζελες, το πρώτο της χρυσό μετάλλιο με επίσημη αποστολή σε Ολυμπιακούς. Ο Χου Χάιφεγκ, που πήρε το χρυσό στη σκοποβολή, πέρασε στη σύγχρονη ιστορία της χώρας ως ήρωας. Ήδη, όμως, είχαν αρχίσει πολλά να αλλάζουν από την εποχή της μεγάλης εσωστρέφειας και της αναγκαστικής διδασκαλίας στους πολίτες και τους χωρικούς των σκέψεων που περιλάμβανε ο «Μεγάλος Τιμονιέρης» στο Κόκκινο Βιβλίο.
Η Ιστορία της Κίνας γνώρισε πολλούς σταθμούς: τον πρώιμο σοσιαλισμό, το μεγάλο άλμα προς τα εμπρός, την κίνηση των εκατό λουλουδιών, τη μορφωτική επανάσταση, τη συμμορία των τεσσάρων, τη σφαγή της Τιεν Αν Μεν. Τώρα βρίσκεται μπροστά σε έναν ακόμη σταθμό, που της ανοίγει διάπλατα την πόρτα για την είσοδο στον 21ο αιώνα, με τον αέρα της ισχυρής δύναμης: τους Ολυμπιακούς αγώνες.
Τριάντα και πλέον χρόνια μετά το θάνατο του Μάο, η Κίνα εξακολουθεί να τον σέβεται ως μεγάλο ηγέτη, αν και από την πολιτική του κληρονομιά λίγα έχουν απομείνει. Η προσπάθεια για απομάκρυνση της παλιάς διεφθαρμένης κοινωνίας και έναν «καθαρό» σοσιαλισμό με κλειστά σύνορα μετατράπηκε σε αγώνα δρόμου για ανάκτηση του χαμένου εδάφους στην οικονομική παγκόσμια ατζέντα, μετά το θάνατο του Μάο. Ο κινέζος ηγέτης έμεινε στην Ιστορία ως ο άνθρωπος που έβαλε τέλος στις εσωτερικές συγκρούσεις, στην αναρχία και τις συνεχείς επιθέσεις της Ιαπωνίας, εγκαθιδρύοντας ένα ενιαίο κράτος, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.
Ακολουθώντας την κινεζική παράδοση που ονομάζει με όμορφα επίθετα καθετί αόριστο ή αμφιλεγόμενο, ο Μάο προσπάθησε με το Μεγάλο άλμα προς τα εμπρός, με την κίνηση τα εκατό λουλούδια και με τη μορφωτική (ή πολιτιστική) επανάσταση να οδηγήσει την Κίνα στη δική της πορεία. Μετά τους πολλούς σταθμούς στη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της, η Κίνα είναι έτοιμη για ένα πραγματικό άλμα προς τα εμπρός.
Η δεύτερη μεγάλη πορεία της χώρας ξεκίνησε στις 13 Ιουλίου του 2001, όταν η Κίνα ανέλαβε τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2008. Ημερομηνία- σταθμόςγια την αχανή χώρα του Δράκου, που αποδύθηκε σε αγώνα δρόμου για να πείσει όλη τη Δύση ότι δικαίως της εμπιστεύθηκε το κορυφαίο γεγονός της άθλησης και της Δημοκρατίας και ότι γεγονότα, όπως αυτό της Τιεν Αν Μεν, δεν θα επαναλαμβάνονταν. Το Πεκίνο χρειάστηκε να επανεφεύρει τον εαυτό του για να επιδείξει το καλύτερο πρόσωπο μιας πόλης με αρκετές «σκοτεινές» γωνιές. Το πρόσωπο μιας εξελιγμένης πρωτεύουσας του κόσμου, χωρίς άθλιες γειτονιές με στοιβαγμένους φτωχούς σε παραπήγματα, χωρίς τρεχούμενο νερό και με δυσαρεστημένους κατοίκους που πνίγονται στο νέφος της αιθαλομίχλης. Μπορεί τα μεγάλα οικονομικά ανοίγματα της Κίνας να την οδήγησαν στη νέα χιλιετία και την εγκαθίδρυσή της ως μεγάλης δύναμης, συμβάδισαν όμως με το μαρασμό της υπαίθρου και τη συνεχή υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Το Πεκίνο αγωνίζεται να αποδείξει σήμερα ότι δεν είναι μια πόλη με μεγάλη ατμοσφαιρική μόλυνση.
Με αφορμή τους Ολυμπιακούς, οι Κινέζοι ιθύνοντες γνωρίζουν πολύ καλά ότι βρίσκονται συνεχώς κάτω από το μικροσκόπιο της διεθνούς κοινότητας. Όπως σχολίασε ο «Εκόνομιστ», θα είναι οι πιο πολιτικοποιημένοι Ολυμπιακοί αγώνες έπειτα από αυτούς της Μόσχας, το 1980. Οι χιλιάδες δημοσιογράφοι, παρατηρητές, πολιτικοί και φίλαθλοι που εδώ και επτά χρόνια επισκέπτονται την Κίνα και ήδη βρίσκονται στην πρωτεύουσα για τη μεγάλη παράσταση, περνούν από «κόσκινο» τα πάντα. Από το νέφος και τη σκόνη που οφείλεται στο ότι το Πεκίνο ήταν ένα τεράστιο εργοτάξιο, έως την κινεζική πολιτική στο Θιβέτ και τις μειονότητες που ζουν στο εσωτερικό της.
Ακόμη και η μεγάλη καταστροφή που προκλήθηκε από το σεισμό του Σιτσουάν πριν από λίγους μήνες, με τους περίπου 80.000 νεκρούς, για την κυβέρνηση του Χου Τζιντάο ήταν ένα μεγάλο τεστ. Οι καταστροφές ήταν πολύ μακριά από το Πεκίνο που ζούσε στο δικό του ολυμπιακό ρυθμό αλλά η διεθνής κοινότητα είχε στραμμένο το βλέμμα στην κινεζική ηγεσία, η οποία προσπάθησε να εμφανιστεί αποτελεσματική και ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη με τους συγγενείς των θυμάτων και τους αστέγους.
«Νέο Πεκίνο, σπουδαίοι Ολυμπιακοί» είναι το σύνθημα που ακούγεται παντού στην Κίνα. Η φαντασμαγορική πρόβα τζενεράλε της έναρξης, στη «Φωλιά του Πουλιού», το νέο εντυπωσιακό στάδιο του Πεκίνου, ήθελε να το υπογραμμίσει την ουσία του συνθήματος. Όποιος θα βρεθεί αυτές τις μέρες στην Κίνα, δεν πρέπει να απογοητευθεί. Τα καραβάνια των εργατών που έχτιζαν επί επτά χρόνια τα νέα κτιριακά συγκροτήματα της πρωτεύουσας, έχουν ήδη απομακρυνθεί στα χωριά τους ή στα περίχωρα των μεγάλων πόλεων.
Κατά τη διάρκεια της κατασκευής του εντυπωσιακού σταδίου των 430 εκατομμυρίων δολαρίων και των υψηλών κτιρίων που δεσπόζουν πια στο Πεκίνο είχε δημιουργηθεί μια επιπλέον πόλη, γύρω από την πόλη, από τους χιλιάδες εργάτες που δούλευαν στα εργοτάξια. Επίσης, τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε κι ένα μεγάλο κύμα αστικοποίησης, παρόμοιο με αυτό που είχε προκληθεί μετά το θάνατο του Μάο. Από το 1949, που το Πεκίνο έγινε η πρωτεύουσα της χώρας –οι αυτοκρατορικές δυναστείες προτιμούσαν την ασφάλεια του Νότου– μέχρι το 2001, η πόλη άλλαξε ουσιαστικά δύο φορές. Η εποχή του Μάο χαρακτηρίστηκε από την προσπάθεια να απαλειφθεί το αυτοκρατορικό παρελθόν της Κίνας και να κατασκευασθούν μνημεία που να θυμίζουν τη δύναμη και την αποφασιστικότητα του λαού. Ωστόσο, οι αλλαγές αυτές δεν ήταν ικανές να μεταβάλουν πλήρως τη νοοτροπία και τους ρυθμούς μιας πόλης που ζούσε σε μικρά «χουτόγκ», χωρίς βιασύνη και άγχος. Μετά τον Μάο, ο Ντενγκ Σιάο Πινγκ έδωσε το σύνθημα για την επανασχεδίαση της κινεζικής πρωτεύουσας, ώστε να γίνει μια σύγχρονη πόλη. Τα τελευταία τριάντα χρόνια ο πληθυσμός της διπλασιάστηκε από την εσωτερική μετανάστευση. Φτωχοί αγρότες εγκατέλειψαν την ύπαιθρο, μαζί με Ουιγούρους, Θιβετιανούς και Μογγόλους, που θέλησαν να αποφύγουν την καταπίεση των χωριών τους και να χαθούν στο πλήθος της πρωτεύουσας. Μαζί με τις νέες γειτονιές που δημιουργήθηκαν, κτίρια με γραφεία και καταστήματα έκαναν την εμφάνισή τους για να στεγάσουν τα σχέδια της νέας Κίνας που ετοιμαζόταν να κάνει το ντεμπούτο της στη νέα παγκοσμιοποιημένη τάξη πραγμάτων. Στο Πεκίνο της νέας χιλιετίας, τα αυτοκίνητα έχουν αντικαταστήσει τα αναρίθμητα ποδήλατα με τα οποία κινούνταν οι κάτοικοι παλαιότερα.
Διεθνώς αναγνωρισμένοι αρχιτέκτονες, όπως ο Ρεμ Κούλχαας και ο Νόρμαν Φόστερ, κλήθηκαν να βάλουν τη δική τους πινελιά στην κατασκευή των νέων κτιρίων τα οποία θα αποδείξουν ότι η κινεζική πρωτεύουσα δεν είναι μια τριτοκοσμική πόλη, αγκιστρωμένη στις αναμνήσεις του παρελθόντος. Σαν κάθε πρωτεύουσα που σέβεται τον εαυτό της, έχει κατακλυσθεί από τους σύγχρονους ναούς της μόδας και της κατανάλωσης.
Το 2001 υπήρξε πραγματικά έτος ορόσημο για την Κίνα. Η χώρα μπήκε σε νέα τροχιά. Από τότε μέχρι σήμερα έγινε δεκτή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ανέπτυξε τις σχέσεις της με τους ισχυρούς της Γης, έλυσε τη διένεξη δεκαετιών με τη Ρωσία για τα σύνορά της, έστειλε στο Διάστημα τον πρώτο αστροναύτη και σχεδιάζει τις δικές της αποστολές.
Η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων, παρουσία διεθνών προσωπικοτήτων και ηγετών απ’ όλη τη Γη, θα της δώσει νέα ώθηση για το μέλλον. Οι Κινέζοι επιθυμούν να πείσουν τη διεθνή κοινή γνώμη πως όσα της καταμαρτυρούν για το Θιβέτ, την πολιτική της στο θέμα του Νταρφούρ, τα ανθρώπινα δικαιώματα οφείλονται περισσότερο στο σκεπτικισμό με τον οποίο κοιτάζει η Δύση τον ασιατικό γίγαντα. Ελπίζουν πως οι σκιές της ανανεωμένης πρωτεύουσας, όπως ο απόηχος από την Τιεν Αν Μεν, θα χαθούν στη λάμψη των αμέτρητων βεγγαλικών που θα καλύψουν τον ουρανό, στα φαντασμαγορικά σόου και την εντυπωσιακή διοργάνωση.

http://www.e-tipos.com/pdfViewer?searchtype=bypage&selectedissuedate=07%2F08%2F08&selectedpart=194&selectedpage=2&selectedinsert=28

Δεν υπάρχουν σχόλια: